WERSJA POPRAWNA: Producent: Casio Model: fx-991EX fx-570EX Język: Polski Stron: 48
PL
fx-570EX
fx-991EX
Instrukcja Obsługi
Światowa witryna edukacyjna firmy CASIO
http://edu.casio.com
Instrukcje są dostępne w wielu językach pod adresem
http://world.casio.com/manual/calc
Upewnij się, czy posiadasz całą dokumentację użytkownika, w celu
otrzymania niezbędnych informacji.
RJA533679-001V01
SPIS TREŚCI
Informacje o tej instrukcji...........................................................................2
Uruchamianie kalkulatora.......................................................................... 2
Środki ostrożności..................................................................................... 2
Wprowadzenie...........................................................................................3
Tryb obliczania.......................................................................................... 5
Formaty danych wejściowych i wyjściowych............................................ 5
Konfiguracja ustawień kalkulatora.............................................................6
Wprowadzanie wyrażeń i wartości............................................................ 8
Przełączanie trybu wyświetlania wyniku..................................................10
Podstawowe obliczenia........................................................................... 11
Historia i powtarzanie obliczeń................................................................13
Używanie funkcji pamięci........................................................................ 13
Obliczanie funkcji.................................................................................... 14
Funkcja QR Code.................................................................................... 17
Obliczanie liczb zespolonych..................................................................18
Używanie funkcji CALC........................................................................... 19
Używanie funkcji SOLVE..........................................................................20
Obliczenia statystyczne...........................................................................21
Obliczenia o podstawie n........................................................................ 24
Obliczanie równań...................................................................................25
Obliczanie macierzy................................................................................ 27
Tworzenie tabeli liczbowej....................................................................... 28
Obliczanie wektorów............................................................................... 29
Obliczanie nierówności........................................................................... 31
Obliczanie proporcji................................................................................ 32
Obliczenia rozkładu.................................................................................32
Używanie trybu arkusza kalkulacyjnego................................................. 35
Stałe naukowe......................................................................................... 39
Konwersja metryczna.............................................................................. 39
Błędy........................................................................................................40
Zanim założysz, że kalkulator nie działa prawidłowo... ........................ 41
Wymiana baterii....................................................................................... 42
Dane techniczne......................................................................................42
■■ Często zadawane pytania ■■............................................................ 44
Arkusz referencyjny................................................................................. 46
• W żadnym wypadku firma CASIO Computer Co., Ltd. nie ponosi
jakiejkolwiek odpowiedzialności w stosunku do użytkownika za
specjalne, nieprzewidziane, przypadkowe lub uboczne szkody
powstałe w związku z nabyciem lub użytkowaniem tego produktu i
dołączonych do niego artykułów.
• Ponadto firma CASIO Computer Co., Ltd. nie ponosi odpowiedzialności
za jakiekolwiek roszczenia wysuwane przez osoby trzecie, wynikające z
użytkowania tego produktu i dołączonych do niego artykułów.
1
Informacje o tej instrukcji
• Jeśli wyraźnie nie podano inaczej, w przypadku wszystkich
przykładowych operacji pokazanych w tej instrukcji przyjęto założenie,
że kalkulator pracuje z domyślnymi ustawieniami. Użyj metody z działu
„Uruchamianie kalkulatora”, aby przywrócić ustawienia domyślne
kalkulatora.
• Treść tej instrukcji obsługi może ulec zmianie bez wcześniejszego
powiadomienia.
• Ekrany i ilustracje (na przykład oznakowania klawiszy) pokazane w tej
instrukcji obsługi są tylko przykładowe i mogą się nieco różnić od
rzeczywistego wyglądu przedstawianych elementów.
• Nazwy firm i produktów używane w tej instrukcji mogą być zastrzeżonymi
znakami firmowymi lub znakami firmowymi ich właścicieli.
Uruchamianie kalkulatora
Wykonaj następujące czynności, aby uruchomić kalkulator, przywrócić tryb
obliczania i konfigurację do ustawienia domyślnego kalkulatora (z wyjątkiem
ustawienia Contrast). Należy pamiętać, że ta operacja usuwa również
wszystkie dane z pamięci kalkulatora.
(RESET)(Initialize All)(Yes)
Środki ostrożności
Środki ostrożności związane z bezpieczeństwem
Bateria
• Trzymaj baterie poza zasięgiem małych dzieci.
• Używaj wyłącznie baterii takiego typu, jaki podano dla tego kalkulatora
w niniejszej instrukcji obsługi.
Środki ostrożności obsługi
• Nawet jeśli kalkulator pracuje normalnie, wymieniaj baterie co najmniej
raz na trzy lata (LR44) lub raz na dwa lata (R03 (UM-4)). Zużyta bateria
może przeciekać, powodując uszkodzenie oraz nieprawidłowe działanie
kalkulatora. Nigdy nie zostawiaj zużytej baterii w kalkulatorze. Nie próbuj
używać kalkulatora, gdy bateria jest całkowicie rozładowana (fx-991EX).
• Bateria dołączona do kalkulatora ulega powolnemu wyładowaniu
podczas transportu i przechowywania. Z tego względu jej wymiana
może być konieczna wcześniej niż jest to przewidywane.
• Unikaj używania i przechowywania kalkulatora w miejscach narażonych
na ekstremalne temperatury, wysoką wilgotność i kurz.
• Nie narażaj kalkulatora na silne uderzenia, nacisk ani wyginanie.
• Nigdy nie próbuj rozmontowywać kalkulatora.
• Do czyszczenia zewnętrznej części kalkulatora używaj miękkiej i suchej
szmatki.
• Wyrzucając kalkulator lub baterie, zawsze upewnij się, że postępujesz
zgodnie z lokalnie obowiązującymi przepisami.
2
Wprowadzenie
Przed użyciem kalkulatora zsuń jego obudowę, a
następnie nałóż ją na tył kalkulatora, jak
pokazano na ilustracji.
Włączanie i wyłączanie zasilania
Naciśnij , aby włączyć kalkulator. Naciśnij
(OFF), aby wyłączyć kalkulator.
Uwaga: Kalkulator wyłączy się automatycznie po około 10 minutach
bezczynności. Aby ponownie włączyć kalkulator, naciśnij klawisz .
Regulowanie kontrastu wyświetlacza
Wyświetl ekran Contrast, naciskając następujące klawisze:
(SETUP)(Contrast). Następnie użyj klawiszy i , aby
wyregulować kontrast. Po odpowiednim skonfigurowaniu ustawienia naciśnij
.
Ważne: Jeśli regulowanie kontrastu wyświetlacza nie poprawia jego
czytelności, oznacza to prawdopodobnie niski poziom naładowania baterii.
Wymień baterię.
Oznaczenia klawiszy
Naciśnięcie klawisza lub , a następnie drugiego
klawisza, wykonuje alternatywną funkcję drugiego klawisza. O
funkcji alternatywnej informuje tekst wydrukowany powyżej
klawisza.
(1) Funkcja podstawowa (2) Funkcja alternatywna
Kolor:
Znaczenie:
Żółty
Naciśnij klawisz , a następnie wybrany
klawisz, aby uzyskać dostęp do odpowiedniej
funkcji.
Czerwony
Naciśnij klawisz , a następnie wybrany
klawisz, aby wprowadzić odpowiednią zmienną,
stałą, funkcję lub symbol.
Fioletowy (lub
Przejdź do trybu Complex, aby uzyskać dostęp
zamknięty w fioletowych
do tej funkcji.
nawiasach )
Niebieski (lub zamknięty
Przejdź do trybu Base-N, aby uzyskać dostęp do
w niebieskich
tej funkcji.
nawiasach )
Odczytywanie wyświetlacza
(1) Wyrażenie wejściowe (2) Wynik obliczenia (3) Wskaźniki
3
• Jeśli z prawej strony wprowadzonego wyrażenia lub linii wyniku
obliczenia pojawi się wskaźnik lub , oznacza to, że linia
wyświetlanego obliczenia jest kontynuowana w prawo. Użyj klawiszy
i , aby przewinąć wyświetlaną linię. Pamiętaj, że jeśli chcesz
przewinąć wprowadzone wyrażenie, gdy są jednocześnie wyświetlane
wskaźniki oraz , musisz najpierw nacisnąć , a następnie użyć
klawiszy i do przewijania.
• W poniższej tabeli opisano niektóre typowe wskaźniki pojawiające się na
górze ekranu.
Klawiatura została przełączona przez naciśnięcie klawisza
. Klawiatura wróci do stanu pierwotnego i wskaźnik ten
zniknie po naciśnięciu klawisza.
Włączono tryb wpisywania alfa przez naciśnięcie klawisza
. Tryb wpisywania alfa zostanie wyłączony, a ten
wskaźnik zniknie, gdy zostanie naciśnięty klawisz.
//
Informuje o bieżącym ustawieniu opcji Angle Unit (:
Degree, : Radian lub : Gradian) w menu ustawień.
FIX
Obowiązuje stała liczba miejsc dziesiętnych.
SCI
Obowiązuje stała liczba cyfr znaczących.
M
W pamięci niezależnej jest zapisana wartość.
Kalkulator oczekuje wprowadzenia nazwy zmiennej, aby
przyporządkować wartość do tej zmiennej. Ten wskaźnik
pojawia się po naciśnięciu klawisza .
Informuje, że w menu ustawień dla opcji Input/Output
wybrano ustawienie MathI/MathO lub MathI/DecimalO.
Na wyświetlaczu znajduje się obecnie wynik pośredniego
obliczenia wyrażenia wielozdaniowego.
Ten wskaźnik jest widoczny, gdy kalkulator jest zasilany
bezpośrednio z ogniw słonecznych — tylko z ogniw albo w
połączeniu z zasilaniem z baterii. (tylko w modelu fx-991EX)
Korzystanie z menu
Niektóre operacje dostępne w kalkulatorze są wykonywane przy użyciu
menu. Menu można wyświetlić, naciskając klawisz lub , a
następnie (SETUP). Ogólne operacje menu opisano poniżej.
• Możesz wybrać element menu, naciskając klawisz liczbowy, który
odpowiada liczbie znajdującej się po lewej stronie na ekranie menu.
• Jeśli menu nie mieści się w całości na ekranie, jest widoczny pionowy
pasek przewijania (1). W takiej sytuacji można przewijać menu w górę i w
dół klawiszami i . Strzałka w lewo (2) informuje, że obecnie
wyświetlane menu jest menu podrzędnym. Aby wrócić z menu
podrzędnego do menu nadrzędnego, naciśnij .
• Aby zamknąć menu bez wybierania żadnej opcji, naciśnij .
4
Tryb obliczania
Wybierz tryb obliczania, który najlepiej pasuje do typu wykonywanego
obliczenia.
1. Naciśnij , aby wyświetlić menu
główne.
2. Wyróżnij wybraną ikonę klawiszami
kursora.
Dla tej opcji:
Wybierz tę ikonę:
Obliczenia ogólne
(Calculate)
Obliczanie liczb zespolonych
(Complex)
Obliczenia obejmujące specyficzne
systemy liczbowe (dwójkowy,
ósemkowy, dziesiętny, szesnastkowy)
(Base-N)
Obliczanie macierzy
(Matrix)
Obliczanie wektorów
(Vector)
Obliczenia statystyczne i obliczenia
regresji
(Statistics)
Obliczenia rozkładu
(Distribution)
Obliczanie arkuszy kalkulacyjnych
(Spreadsheet)
Tworzenie tabeli liczbowej na podstawie
jednej funkcji lub dwóch funkcji
(Table)
Obliczanie równań i funkcji
(Equation/Func)
Obliczanie nierówności
(Inequality)
Obliczanie proporcji
(Ratio)
3. Naciśnij , aby wyświetlić ekran początkowy trybu odpowiadającego
wybranej ikonie.
Uwaga: Domyślny tryb początkowy obliczania to tryb Calculate.
Formaty danych wejściowych i
wyjściowych
Przed rozpoczęciem wykonywania obliczeń na kalkulatorze należy najpierw
użyć operacji z poniższej tabeli, aby określić formaty, jakie mają być
stosowane dla danych wejściowych wzoru obliczeniowego oraz dla danych
wyjściowych wyniku obliczenia.
5
Naciśnij (SETUP)
Aby określić ten typ danych wejściowych
(Input/Output), a
i wyjściowych:
następnie naciśnij:
Wejście: Podręcznikowe wyświetlanie
naturalne; Wyjście: Format z ułamkiem, √
lub π*1
(MathI/MathO)
Wejście: Podręcznikowe wyświetlanie
naturalne; Wyjście: Skonwertowane na
wartość dziesiętną
(MathI/DecimalO)
Wejście: Liniowe*2; Wyjście: Wartość
dziesiętna lub ułamek
(LineI/LineO)
Wejście: Liniowe*2; Wyjście:
Skonwertowane na wartość dziesiętną
(LineI/DecimalO)
*1 Gdy tych formatów nie można użyć z jakiegokolwiek powodu, jest
stosowany format dziesiętny.
*2 Wszystkie obliczenia, w tym ułamki i funkcje, są wprowadzane w jednej
linii. Taki sam format wyjściowy jak w modelach z podręcznikowym
wyświetlaniem naturalnym (modele S-V.P.A.M. itp.)
Przykłady wyświetlania formatów Input/Output
MathI/MathO
MathI/DecimalO
LineI/LineO
LineI/DecimalO
Uwaga: Początkowy domyślny format wejścia/wyjścia to MathI/MathO.
Konfiguracja ustawień kalkulatora
Aby zmienić ustawienia kalkulatora
1. Naciśnij (SETUP), aby wyświetlić menu ustawień.
2. Przewiń menu ustawień klawiszami i , a następnie wprowadź
liczbę widoczną z lewej strony pozycji, której ustawienie chcesz
zmienić.
Pozycje i dostępne opcje ustawień
„◆” oznacza początkowe ustawienie domyślne.
6
Input/Output MathI/MathO◆; MathI/DecimalO; LineI/LineO;
LineI/DecimalO Określa format używany przez kalkulator dla danych
wejściowych oraz dla danych wyjściowych obliczenia.
Angle Unit Degree◆; Radian; Gradian Określa stopień, radian
lub grad jako jednostkę kąta dla wyświetlanych wartości wejściowych oraz
wyników obliczenia.
Number Format Określa liczbę znaków wyświetlanych w wyniku
obliczenia.
Fix: Wybrana wartość (od 0 do 9) określa liczbę miejsc dziesiętnych
wyświetlanych w wynikach obliczeń. Wyniki obliczeń są przed
wyświetleniem zaokrąglane do wyszczególnionej cyfry.
Przykład: 1007(≈)* 14.286 (Fix 3)
Sci: Wybrana wartość (od 0 do 9) określa ilość liczb znaczących
wyświetlanych w wynikach obliczeń. Wyniki obliczeń są przed
wyświetleniem zaokrąglane do wyszczególnionej cyfry.
Przykład: 17(≈)* 1.4286 × 10-1 (Sci 5)
Norm: Wyświetla wyniki obliczenia w formacie wykładniczym, jeśli wynik
mieści się w poniższych zakresach.
Norm 1◆: 10-2 & gt; |x|, |x| ≧ 1010, Norm 2: 10-9 & gt; |x|, |x| ≧ 1010
Przykład: 1200(≈)* 5 × 10-3 (Norm 1), 0.005 (Norm 2)
* Naciśnięcie (≈) zamiast po wprowadzeniu obliczenia
spowoduje jego wyświetlenie w formacie dziesiętnym.
Engineer Symbol On; Off◆ Określa, czy wyniki obliczenia mają
być wyświetlane przy użyciu symboli inżynierskich.
Uwaga: Gdy dla tego ustawienia wybrano opcję On, na górze ekranu jest
widoczny wskaźnik (E).
Fraction Result ab/c; d/c◆ Określa albo ułamek mieszany, albo
ułamek niewłaściwy w przypadku ułamków widocznych w wynikach
obliczenia.
Complex a+bi◆; r∠θ Określa współrzędne prostokątne lub
biegunowe dla wyników obliczenia trybu Complex oraz rozwiązań trybu
Equation/Func.
Uwaga: Gdy dla ustawienia Complex wybrano opcję a+bi, na górze ekranu
jest widoczny wskaźnik i. Wskaźnik ∠ jest wyświetlany, gdy jest wybrana
opcja r∠θ.
Statistics On; Off◆ Określa, czy w Edytorze statystyk trybu
Statistics ma być widoczna kolumna Freq (częstotliwość).
Spreadsheet Do konfigurowania ustawień trybu Spreadsheet.
Auto Calc: Określa, czy wprowadzone formuły powinny być
automatycznie ponownie obliczane.
On◆; Off Włącza lub wyłącza automatyczne ponowne
obliczanie.
Show Cell: Określa, czy formuła wpisana w polu edycji powinna być
wyświetlana tak jak jest lub jako wartość wyniku obliczenia.
Formula◆: Formuła jest wyświetlana tak jak ją wprowadzono.
Value: Jest wyświetlana wartość wyniku obliczenia formuły.
Equation/Func On◆; Off Określa, czy w trybie Equation/Func w
danych wyjściowych rozwiązań mają być używane liczby zespolone.
Table f(x); f(x),g(x)◆ Określa, czy ma być używana tylko funkcja
f(x) lub dwie funkcje f(x) i g(x) w trybie Table.
7
Decimal Mark Dot◆; Comma Określa, czy wyświetlić kropkę, czy
przecinek jako punkt dziesiętny w wynikach obliczenia. Kropka jest zawsze
wyświetlana podczas wprowadzania danych.
Uwaga: Kiedy jako punkt dziesiętny jest wybrana kropka, oddzielaczem
wielokrotnych wyników jest przecinek (,). Gdy wybrany jest przecinek,
separatorem jest średnik (;).
Digit Separator On; Off◆ Określa, czy w wynikach obliczenia ma
być używany znak separatora.
MultiLine Font Normal Font◆; Small Font Określa rozmiar
czcionki używanej, gdy dla opcji Input/Output wybrano ustawienie LineI/
LineO lub LineI/DecimalO. Gdy jest wybrany rozmiar Normal Font, można
wyświetlić maksymalnie cztery linie. Gdy jest wybrany rozmiar Small Font,
można wyświetlić maksymalnie sześć linii.
QR Code Określa wersję kodu QR Code wyświetlanego po naciśnięciu
klawisza (QR).
Version 3: Informuje o wersji 3 kodu QR Code.
Version 11◆: Informuje o wersji 11 kodu QR Code.
Aby zainicjować ustawienia kalkulatora (z wyjątkiem ustawienia
Contrast)
(RESET)(Setup Data)(Yes)
Wprowadzanie wyrażeń i wartości
Podstawowe zasady wprowadzania danych
Gdy naciśniesz , kolejność pierwszeństwa obliczeń będzie określona
automatycznie i wynik pojawi się na wyświetlaczu.
4 × sin 30 × (30 + 10 × 3) = 120
*1 Wprowadzenie nawiasu zamykającego jest konieczne w przypadku
funkcji sin i innych funkcji, które zawierają nawiasy.
*2 Te znaki mnożenia (×) mogą być pominięte.
*3 Nawias zamykający bezpośrednio przed operacją można pominąć.
Uwaga
• Kursor zmieni kształt na , gdy zostanie 10 lub mniej bajtów miejsca na
wprowadzenie danych. Jeśli tak się stanie, zakończ wprowadzanie
danych i naciśnij .
• Jeśli zostanie wykonane obliczenie, które zawiera operacje dzielenia i
mnożenia, a symbol mnożenia został pominięty, nawiasy zostaną
wstawione automatycznie, jak pokazano w poniższych przykładach.
- Gdy symbol mnożenia zostanie pominięty bezpośrednio przed
nawiasem otwierającym lub po nawiasie zamykającym.
6 ÷ 2 1 + 2
Przykład: 6 ÷ 2 1 + 2
- Gdy symbol mnożenia zostanie pominięty bezpośrednio po zmiennej,
stałej itp.
2÷ 2 2
Przykład: 2 ÷ 2 2
8
Kolejność pierwszeństwa obliczeń
Pierwszeństwo wprowadzonych obliczeń oceniane jest według
następujących zasad. Gdy pierwszeństwo dwóch wyrażeń jest takie samo,
obliczenia są wykonywane od lewej do prawej.
1
Wyrażenia w nawiasach
2
Funkcje zawierające nawiasy, takie jak (sin(, log( itp., funkcje
pobierające argument z prawej strony, funkcje wymagające nawiasu
zamykającego po argumencie)
3
Funkcje, które stoją za wartością wejściową (𝑥2, 𝑥3, 𝑥-1, 𝑥!, °’ ”, °, r, g,
%, 𝑡), symbole inżynierskie (m, μ, n, p, f, k, M, G, T, P, E), potęgi
(), pierwiastki ()
4
Ułamki
5
Znak ujemny ((-)), symbole podstawy n (d, h, b, o)
6
Polecenia konwersji metrycznej (cmin itp.), wartości szacunkowe
trybu Statistics (𝑥, 𝑦, 𝑥1, 𝑥2)
7
Mnożenie, gdzie znak mnożenia został pominięty
8
Permutacja (nPr), kombinacja (nCr), symbol współrzędnej
biegunowej liczby zespolonej (∠)
9
Iloczyn skalarny (•)
10 Mnożenie (×), dzielenie (÷)
11 Dodawanie (+), odejmowanie (−)
12 and (operator logiczny)
13 or, xor, xnor (operatory logiczne)
Uwaga: Liczbę ujemna podnoszona do kwadratu (na przykład -2) musi się
znajdować w nawiasach (2). Ponieważ x2 ma wyższe
pierwszeństwo niż znak ujemny, wprowadzenie 2
spowodowałoby podniesienie do kwadratu 2, a następnie dodanie do
wyniku znaku ujemnego. Zawsze miej na uwadze zasady pierwszeństwa i
zamykaj liczby ujemne w nawiasach, gdy jest to wymagane.
Wprowadzanie wyrażenia w formacie
podręcznikowym naturalnym (tylko MathI/MathO i
MathI/DecimalO)
Formuły i wyrażenia, które zawierają ułamki i/lub takie funkcje specjalne, jak
√, można wprowadzać w formacie podręcznikowym naturalnym za
pomocą szablonów, które pojawiają się w momencie naciskania klawiszy.
1
3
Przykład: 3 + 5
2
2
1. Naciśnij ().
• Spowoduje to użycie szablonu ułamka
mieszanego.
2. Wpisz wartości do obszarów części całkowitej, licznika i mianownika
dostępnych w szablonie.
312
3. Zrób to samo, aby wpisać pozostałą część wyrażenia.
9
() 532
Wskazówka: Gdy kursor wprowadzania znajduje się w obszarze
wprowadzania szablonu (ułamki mieszane, całki (∫) i sumy (Σ)), naciśnięcie
powoduje przejście do bezpośrednio następnej pozycji szablonu
(w prawo), natomiast naciśnięcie powoduje przejście do
bezpośrednio poprzedniej pozycji (w lewo).
Uwaga
• Po naciśnięciu i uzyskaniu wyniku obliczenia część wprowadzonego
wyrażenia może zostać obcięta. Aby jeszcze raz przejrzeć całe
wprowadzone wyrażenie, naciśnij i użyj i , aby przewinąć
wyrażenie.
• Zagnieżdżanie funkcji i nawiasów jest dopuszczalne. W przypadku
zagnieżdżenia zbyt wielu funkcji i/lub nawiasów dalsze wprowadzanie
danych stanie się niemożliwe.
Aby cofnąć operacje (tylko MathI/MathO i MathI/DecimalO): Aby cofnąć
ostatnią operację klawisza, naciśnij (UNDO). Aby ponowić cofniętą
operację klawisza, ponownie naciśnij (UNDO).
Używanie wartości i wyrażeń jako argumentów (tylko
MathI/MathO i MathI/DecimalO)
7
7
Przykład: Aby wpisać 1 + , a następnie zamienić na 1 +
6
6
176(INS)
7
6
będzie argumentem funkcji wpisanej przez następną operację klawisza
(√).
Naciśnięcie (INS) w powyższym przykładzie spowoduje, że
Tryb nadpisywania wprowadzonych danych (tylko
LineI/LineO i LineI/DecimalO)
W trybie nadpisywania wprowadzany tekst zastępuje tekst znajdujący się
pod kursorem. Tryby nadpisywania i wstawiania można przełączyć w
następujący sposób: (INS). W trybie wpisywania wygląd kursora to
„”, a w trybie nadpisywania „”.
Przełączanie trybu wyświetlania
wyniku
Gdy w menu ustawień dla opcji Input/Output wybrano ustawienie MathI/
MathO lub MathI/DecimalO, każde naciśnięcie przełącza format
bieżącego wyniku obliczenia między ułamkiem a ułamkiem dziesiętnym,
formatem √ a formatem dziesiętnym lub formatem π a formatem
dziesiętnym.
10
𝜋÷6=
1
𝜋 = 0,5235987756 (MathI/MathO)
6
1
π ←→ 0.5235987756
6
2 + 2 × 3 = 5,913591358 = 6 + 2 3 (MathI/DecimalO)
5.913591358 ←→
6+2 3
223
Niezależnie od ustawienia opcji Input/Output wybranego w menu ustawień
każde naciśnięcie przełącza format bieżącego wyniku obliczenia
między formatem dziesiętnym a formatem ułamkowym.
Ważne
• W przypadku niektórych wyników obliczeń naciśnięcie klawisza nie
spowoduje przekształcenia wyświetlanej wartości.
• Nie można przełączyć z formatu dziesiętnego na format ułamka
mieszanego, jeśli łączna liczba znaków użytych w ułamku dziesiętnym
(część całkowita, licznik, mianownik i symbol separatora) jest większa od
10.
Aby uzyskać wynik obliczenia w formacie dziesiętnym, gdy jest
wybrany tryb MathI/MathO lub LineI/LineO
Naciśnij (≈) zamiast po wprowadzeniu obliczenia.
(π)6
Podstawowe obliczenia
Obliczanie ułamków
Należy zauważyć, że metoda wprowadzania ułamków zależy od bieżącej
opcji ustawienia Input/Output wybranej w menu ustawień.
23()
2
1
13
13
(MathI/MathO)
+1 =
3
2
6
6
112
(LineI/LineO)
23112 136
Uwaga
• Mieszanie wartości ułamków i ułamków dziesiętnych w obliczeniu
podczas korzystania z funkcji innej niż MathI/MathO spowoduje, że
wynik zostanie podany w formie wartości dziesiętnej.
• Ułamki w wynikach obliczeń są wyświetlane po uproszczeniu.
• Aby przełączyć wynik obliczenia z ułamka niewłaściwego na mieszany i
odwrotnie, naciśnij ().
Obliczanie procentów
Wprowadzenie wartości i naciśnięcie (%) zmieni wprowadzoną
wartość na procenty.
150 × 20% = 30
30
15020(%)
Oblicz, jakim procentem 880 jest 660. (75%)
75
660880(%)
Pomniejsz 3500 o 25%. (2625)
2625
3500350025(%)
Obliczanie stopni, minut i sekund (sześćdziesiętne)
Poniższa składnia dotyczy wpisywania wartości sześćdziesiętnych:
{stopnie} {minuty} {sekundy} . Należy zawsze wprowadzić
jakąkolwiek wartość stopni i minut, nawet jeśli będzie to zero.
2°20’30” + 9’30” = 2°30’00”
2°30’0”
220300930
Zamień 2°30’0” na równowartość dziesiętną.
2.5
11
(Zamienia wartości dziesiętne na sześćdziesiętne.)
2°30’0”
Wyrażenia wielozdaniowe
Możesz użyć dwukropka (:), aby połączyć dwa wyrażenia lub kilka wyrażeń
i obliczyć je w kolejności od lewej do prawej, naciskając .
3+3:3×3
6
33(:) 33
9
Uwaga: Wprowadzenie dwukropka (:), gdy w menu ustawień wybrano
opcję LineI/LineO lub LineI/DecimalO ustawienia Input/Output powoduje
wykonanie operacji wstawienia nowej linii.
Używanie postaci wykładniczej (inżynierskiej)
1234
1234
1.234×103
1234×100
1.234×103
(←)
0.001234×106
(←)
Uwaga: Widoczny wyżej wynik obliczenia jest wyświetlany, gdy w menu
ustawień wybrano opcję Off ustawienia Engineer Symbol.
Przekształć wartość 1234 na postać
inżynierską, przenosząc punkt dziesiętny w
prawo, a następnie w lewo.
Używanie symboli inżynierskich
Kalkulator obsługuje 11 symboli inżynierskich (m, μ, n, p, f, k, M, G, T, P, E),
których można używać do wprowadzania wartości lub do wyświetlania
wyników obliczeń.
Aby wyświetlać wyniki obliczeń z symbolami inżynierskimi
W menu ustawień wybierz opcję On ustawienia Engineer Symbol.
Przykład danych wejściowych i wyników obliczeń z symbolami
inżynierskimi
Aby wpisać 500k
500(Engineer Symbol)
500k
(k)
Aby obliczyć 999k (kilo) + 25k (kilo) = 1,024M (Mega) = 1024k (kilo) =
1024000
999(Engineer Symbol)(k)
1.024M
25(Engineer Symbol)(k)
1024k
1024000
1024k
(←)
Rozkład na czynniki pierwsze
W trybie Calculate dodatnią liczbę całkowitą składającą się z maksymalnie
10 cyfr można rozłożyć na czynniki pierwsze.
Aby rozłożyć na czynniki pierwsze liczbę 1014
1014
1014
2×3×132
(FACT)
Aby ponownie wyświetlić wartość sprzed rozkładu, naciśnij (FACT)
lub .
12
Uwaga: Opisanych niżej typów wartości nie można rozkładać również
wtedy, gdy mają 10 lub mniej cyfr.
• Jeden z czynników pierwszych zadanej liczby jest równy 1018081 lub
więcej.
• Co najmniej dwa czynniki pierwsze zadanej liczby mają więcej niż trzy
cyfry.
Część, której nie można rozłożyć, będzie wyświetlana w nawiasach.
Historia i powtarzanie obliczeń
Historia obliczeń
Symbol i/lub na górze ekranu informuje, że poniżej i/lub poniżej jest
dostępna dodatkowa treść historii. Historię obliczeń można przewijać
klawiszami i .
2+2=4
22
3+3=6
33
(Przewija do tyłu.)
Uwaga: Dane z historii obliczeń są usuwane przy każdym naciśnięciu
klawisza , podczas zmiany trybu obliczania na inny tryb, podczas
zmiany opcji ustawienia Input/Output oraz przy każdej operacji RESET
(„Initialize All” lub „Setup Data”).
4
6
4
Powtórzenie
Gdy jest wyświetlany wynik obliczenia, można nacisnąć lub , aby
edytować wyrażenie użyte w poprzednim obliczeniu.
4 × 3 + 2 = 14
14
432
4×3−7=5
5
(Kontynuacja) 7
Używanie funkcji pamięci
Pamięć wyniku (Ans)
Ostatni otrzymany wynik obliczenia jest przechowywany w pamięci Ans
(odpowiedzi).
Aby podzielić wynik 14 × 13 przez 7
182
1413
(Kontynuacja) 7
123 + 456 = 579
789 − 579 = 210
123456
(Kontynuacja) 789
579
210
Zmienne (A, B, C, D, E, F, M, x, y)
Można przyporządkować wartości do zmiennych, a także używać ich do
obliczeń.
Aby przyporządkować wynik 3 + 5 do zmiennej A
8
35(A)
Aby pomnożyć wartość zmiennej A przez 10
80
(Kontynuacja) (A)10*1
Aby wywołać wartość zmiennej A
13
(Kontynuacja) (RECALL)*2
(A)
Aby wykasować zawartość zmiennej A
0(A)
8
0
*1 Wpisz zmienną, jak pokazano: naciśnij , a następnie naciśnij
klawisz odpowiadający nazwie wybranej zmiennej. Aby wpisać x jako
nazwę zmiennej, można nacisnąć (x) lub .
*2 Naciśnięcie klawisza (RECALL) powoduje wyświetlenie ekranu
z wartościami przypisanymi obecnie do zmiennych A, B, C, D, E, F, M, x
i y. Na tym ekranie wartości są zawsze wyświetlane za pomocą formatu
„Norm 1” ustawienia Number Format. Aby zamknąć ekran bez
wywoływania wartości zmiennej, naciśnij .
Pamięć niezależna (M)
Wyniki obliczeń można dodawać do pamięci niezależnej lub je odejmować.
Gdy w pamięci niezależnej jest przechowywana wartość inna niż zero, na
wyświetlaczu jest widoczny symbol „M”.
Aby wykasować zawartość M
0
0(M)
Aby dodać wynik 10 × 5 do M
50
(Kontynuacja) 105
Aby odjąć wynik 10 + 5 od M
15
(Kontynuacja) 105(M−)
Aby wywołać zawartość M
35
(Kontynuacja) (RECALL)(M)
Uwaga: Zmienna M jest używana przez pamięć niezależną. Można również
wywołać zmienną M i użyć jej we wpisywanym obliczeniu.
Kasowanie zawartości wszystkich pamięci
Pamięć wyniku (Ans), pamięć niezależna i wartość zmiennej są zachowane
nawet wtedy, gdy naciśniesz , zmienisz tryb obliczenia lub wyłączysz
kalkulator. Wykonaj poniższe czynności, aby wykasować zawartość
wszystkich pamięci.
(RESET)(Memory)(Yes)
Obliczanie funkcji
Uwaga: Aby przerwać bieżące obliczenie, zanim pojawi się jego wynik,
naciśnij .
Pi π: π jest wyświetlane jako 3,141592654, ale do obliczeń wewnętrznych
jest używana wartość π = 3,14159265358980.
Naturalny logarytm z podstawą e: e jest wyświetlane jako 2,718281828,
ale do obliczeń wewnętrznych jest używana wartość e =
2,71828182845904.
sin, cos, tan, sin-1, cos-1, tan-1: Określ jednostkę kąta przed wykonaniem
obliczeń.
1
1
(Angle Unit: Degree)
sin 30° =
30
2
2
14
sinh, cosh, tanh, sinh-1, cosh-1, tanh-1: Wprowadź funkcję z menu, które
pojawi się po naciśnięciu (Hyperbolic Func)*1. Ustawienie jednostki
kąta nie ma wpływu na obliczenia.
*1 Zależnie od trybu obliczania naciśnij .
, ,
∘ r g
: Te funkcje określają jednostkę kąta. ° określa stopnie, r określa
radiany, a g określa grady. Wprowadź funkcję z menu, które pojawi się, gdy
wykonasz następującą operację klawiszami: (Angle Unit)*2.
π/2 radiany = 90° (Angle Unit: Degree)
90
(π)2(Angle Unit)(r)
*2 Zależnie od trybu obliczania naciśnij .
, : Funkcje wykładnicze.
e5 × 2 = 296,8263182
(MathI/MathO)
296.8263182
() 52
(LineI/LineO)
296.8263182
() 52
log: Funkcje logarytmiczne. Użyj klawisza (log), aby wprowadzić
logab jako log (a, b). Jeśli dla a nie zostanie wprowadzona żadna wartość,
domyślnie jest ustawiona podstawa 10.
log101000 = log 1000 = 3
3
(log) 1000
log216 = 4
4
(log) 2(,) 16
Do wprowadzania można również użyć klawisza , ale tylko wtedy, gdy
w menu ustawień dla opcji Input/Output wybrano ustawienie MathI/MathO
lub MathI/DecimalO. W takim przypadku należy wpisać wartość podstawy.
log216 = 4
4
216
ln: Naturalny logarytm dla podstawy e.
ln 90 (= loge 90) = 4,49980967
4.49980967
90
x2, x3, , , , , x-1: Potęga, pierwiastek i odwrotność.
(1 + 1)2+2 = 16
16
1122
2 3
3
(5 ) = 15625
15625
5(x )
5
32 = 2
(MathI/MathO)
2
() 532
(LineI/LineO)
2
5() 32
2 × 3 = 3 2 = 4,242640687...
(MathI/MathO)
3 2
23
(LineI/LineO)
4.242640687
23
, , : Te funkcje do całkowania numerycznego wykorzystują
metody Gaussa-Kronroda, przybliżenia pochodnej opartej na metodzie
różnic skończonych oraz obliczania sum konkretnego zakresu f(x).
Składnia wejściowa
(1) Gdy wybrano tryb MathI/MathO lub MathI/DecimalO
(2) Gdy wybrano tryb LineI/LineO lub LineI/DecimalO
*2
*3
*1
∫
(1)
𝑎
𝑏
𝑓 𝑥 𝑑𝑥
𝑑
𝑓 𝑥
𝑑𝑥
𝑏
𝑥= 𝑎
∑
𝑓 𝑥
𝑥= 𝑎
𝑑
𝑓 𝑥 , 𝑎, 𝑡𝑜𝑙
∑ 𝑓 𝑥 , 𝑎, 𝑏
𝑑𝑥
*1 tol określa tolerancję, która zmienia się w 1 × 10-5, gdy nic nie
wprowadzono dla tol.
(2)
∫
𝑓 𝑥 , 𝑎, 𝑏, 𝑡𝑜𝑙
15
*2 tol określa tolerancję, która zmienia się w 1 × 10-10, gdy nic nie
wprowadzono dla tol.
*3 a i b to liczby całkowite, która można określić w zakresie -1 × 1010 & lt; a ≦
b & lt; 1 × 1010.
Środki ostrożności w obliczeniach całkowych i różniczkowych
• Gdy używasz funkcji trygonometrycznej w f(x), określ jednostkę kąta jako
„Radian”.
• Mniejsza wartość tol zwiększa precyzję, ale zwiększa również czas
przeprowadzenia obliczenia. Gdy określasz wartość tol, używaj wartości,
która jest 1 × 10-14 lub większa.
• Wykonanie całkowania wymaga zwykle sporo czasu.
• Zależnie od zawartości f(x), wartości dodatnich i ujemnych z przedziału
całkowania i samego przedziału całkowania może wystąpić błąd w
obliczeniach, który przekracza granice tolerancji i powoduje
wyświetlenie na kalkulatorze wiadomości o błędzie.
• W przypadku obliczeń różniczkowych punkty nie w kolejności, nagłe
wahania, skrajnie duże lub małe punkty, punkty przegięcia, oraz inkluzja
punktów, które nie mogą być różniczkowane, lub też punkt różniczkowy
albo wynik obliczenia różniczkowego zbliżony do zera, mogą
spowodować słabą precyzję lub błąd.
𝑒
∫ ln
1
𝑥 𝑑𝑥
1
(x)1(e)
(x)(,)
1(,)(e)
1
Aby obliczyć pochodną w punkcie x = π/2 dla funkcji y = sin(x) (Angle Unit:
Radian)
()(x) …(1)
(MathI/MathO)
(Kontynuacja od (1))
0
(π)2
(LineI/LineO)
(Kontynuacja od (1))
0
(,)(π)2
(MathI/MathO)
(LineI/LineO)
5
∑
𝑥 + 1 = 20
𝑥=1
20
()(x)115
()(x)1
(,) 1(,) 5
20
Pol, Rec: Pol przekształca współrzędne prostokątne na biegunowe,
podczas, gdy Rec przekształca współrzędne biegunowe na prostokątne.
• Określ jednostkę kąta przed
wykonaniem obliczeń.
• Wyniki obliczenia dla r i θ oraz
dla x i y są odpowiednio
przypisane do zmiennych x i y.
• Wartość θ wyniku obliczenia jest
wyświetlana w zakresie -180° & lt;
θ ≦ 180°.
Aby przekształcić współrzędne prostokątne 2, 2 na współrzędne
biegunowe (Angle Unit: Degree)
(MathI/MathO)
(Pol)2(,)2 r=2, θ=45
(MathI/MathO)
(LineI/LineO)
16
Aby przekształcić współrzędne biegunowe 2, 45° na współrzędne
prostokątne (Angle Unit: Degree)
(MathI/MathO)
(Rec)2(,) 45 x=1, y=1
x!: Silnia.
(5 + 3) ! = 40320
40320
53(x!)
Abs: Wartość bezwzględna.
|2 − 7| × 2 = 10
(MathI/MathO)
10
(Abs) 272
(LineI/LineO)
10
(Abs) 272
Ran#: Funkcja, która generuje pseudolosową liczbę z zakresu od 0,000 do
0,999. Wynik jest wyświetlany jako ułamek, gdy w menu ustawień wybrano
opcję MathI/MathO ustawienia Input/Output.
Aby uzyskać losowe trzycyfrowe liczby całkowite
459
1000(Ran#)
(Wynik różni się w każdej z operacji.)
RanInt#: Funkcja, która generuje pseudolosowe liczby całkowite z zakresu
od zadanej wartości początkowej do zadanej wartości końcowej.
Aby wygenerować losowo liczby całkowite w przedziale 1 do 6
2
(RanInt) 1(,) 6
(Wynik różni się w każdej z operacji.)
nPr, nCr: Funkcje permutacji (nPr) i kombinacji (nCr).
Aby określić liczbę permutacji i kombinacji możliwych przy wybieraniu
czterech osób z grupy dziesięcioosobowej
Permutacje:
5040
10(nPr) 4
Kombinacje:
210
10(nCr) 4
Rnd: Użycie funkcji Rnd powoduje zaokrąglenie dziesiętnych wartości
ułamkowych argumentu zgodnie z bieżącym ustawieniem Number Format.
Na przykład wewnętrzny i wyświetlany wynik formuły Rnd(10 ÷ 3) to 3,333,
jeśli dla ustawienia Number Format wybrano opcję Fix 3. Użycie ustawień
Norm 1 lub Norm 2 spowoduje, że argument zostanie zaokrąglony do 11
cyfry mantysy.
Aby wykonać następujące obliczenia, gdy jest wybrana opcja Fix 3 dla
liczby wyświetlanych cyfr: 10 ÷ 3 × 3 i Rnd(10 ÷ 3) × 3
(MathI/
DecimalO)
(SETUP)(Number Format)(Fix)
10.000
1033
9.999
(Rnd) 1033
Funkcja QR Code
Na kalkulatorze można wyświetlać symbole kodów QR Code*, które mogą
być odczytywane przez inteligentne urządzenia.
* QR Code jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy DENSO WAVE
INCORPORATED w Japonii i innych krajach.
Ważne
• W przypadku operacji opisanych w tej sekcji przyjęto założenie, że
używane urządzenie inteligentne jest wyposażone w czytnik kodów QR
Code, który umożliwia odczyt wielu symboli QR Code, oraz może się
łączyć z Internetem.
17
• Skanowanie wyświetlanego przez ten kalkulator kodu QR Code przy
użyciu urządzenia inteligentnego powoduje, że to urządzenie ma dostęp
do witryny internetowej firmy CASIO.
Uwaga: Kod QR Code można wyświetlić, naciskając (QR) na
ekranie ustawień, ekranie menu, ekranie błędu, ekranie wyniku obliczenia w
dowolnym trybie obliczenia oraz na ekranie tabeli. Szczegółowe informacje
znajdują się w witrynie internetowej firmy CASIO (wes.casio.com).
Wyświetlanie kodu QR Code
Przykład: Aby wyświetlić kod QR Code wyniku obliczenia w trybie
Calculate kalkulatora i zeskanować go urządzeniem inteligentnym
1. W trybie Calculate wykonaj obliczenie.
2. Naciśnij (QR), aby wyświetlić kod QR Code.
• Liczby w dolnym prawym narożniku ekranu
to bieżący numer kodu QR Code oraz
łączna liczba symboli kodu QR Code. Aby
wyświetlić kolejny kod QR Code, naciśnij
lub .
Uwaga
• Gdy kalkulator generuje kod QR Code, na górze ekranu jest
wyświetlany wskaźnik .
• Aby wrócić do poprzedniego kodu QR Code, naciśnij lub tyle
razy, ile konieczne, aby przejść do szukanego kodu.
3. Za pomocą urządzenia inteligentnego zeskanuj kod QR Code z ekranu
kalkulatora.
• Informacje o skanowaniu kodów QR Code znajdują się w
dokumentacji użytkownika czytnika kodów QR Code.
W przypadku problemów ze skanowaniem kodu QR Code: Gdy jest
wyświetlany kod QR Code, użyj klawiszy i , aby wyregulować
kontrast kodu QR Code. Ta operacja regulacji kontrastu ma wpływ jedynie
na kod QR Code.
Ważne
• W zależności od używanego urządzenia inteligentnego i/lub aplikacji
odczytującej kod QR Code mogą występować problemy ze
skanowaniem symboli QR Code generowanych przez kalkulator.
• Gdy ustawienie „QR Code” to „Version 3”, liczba trybów kalkulatora, w
których jest możliwe wyświetlanie kodów QR Code, jest ograniczona.
Jeśli spróbujesz wyświetlić kod QR Code w trybie, który tego nie
obsługuje, zostanie wyświetlony komunikat „Not Supported (Version 3)”.
Jednak kod QR Code wygenerowany przez to ustawienie jest łatwiejszy
do zeskanowania za pomocą urządzenia inteligentnego.
• Dodatkowe informacje znajdują się w witrynie internetowej firmy CASIO
(wes.casio.com).
Aby zamknąć ekran z kodem QR Code: Naciśnij lub (QR).
Obliczanie liczb zespolonych
Aby wykonać obliczenia na liczbach zespolonych, najpierw włącz tryb
Complex. Do wprowadzania liczb zespolonych można używać zarówno
współrzędnych prostokątnych (a+bi), jak i współrzędnych biegunowych
(r∠θ). Wyniki obliczeń na liczbach zespolonych są wyświetlane zgodnie z
ustawieniem Complex w menu ustawień.
(1 + i)4 + (1 − i)2 = -4 − 2i (Complex: a+bi)*
18
-4 − 2i
1(i)41(i)
2∠45 = 2 + 2𝒊 (Angle Unit: Degree, Complex: a+bi)
2 + 2𝒊
2(∠) 45
2 + 2𝒊 = 2∠45 (Angle Unit: Degree, Complex: r∠θ)
2∠45
22(i)
* Podczas podnoszenia liczby zespolonej do potęgi całkowitej przy użyciu
składni (a+bi)n wartość potęgi może być z następującego zakresu: -1 ×
1010 & lt; n & lt; 1 × 1010.
Uwaga
• Jeśli planujesz wprowadzenie i wyświetlenie wyniku obliczenia w
formacie współrzędnych biegunowych, określ jednostkę kąta przed
rozpoczęciem obliczania.
• Wartość θ wyniku obliczenia jest wyświetlana w zakresie -180° & lt; θ ≦
180°.
• Wyświetlenie wyniku obliczenia, gdy jest wybrana opcja LineI/LineO lub
LineI/DecimalO, spowoduje wyświetlenie a i bi (lub r i θ) w oddzielnych
liniach.
Przykłady obliczeń w trybie Complex
Aby uzyskać sprzężenie liczby zespolonej (Conjg) 2 + 3i (Complex: a+bi)
2−3i
(Conjugate) 23(i)
Aby uzyskać wartość bezwzględną (Abs) i argument (Arg) liczby 1 + i
(Angle Unit: Degree)
2
(Abs) 1(i)
45
(Argument) 1(i)
Aby wyodrębnić składową rzeczywistą (ReP) i składową urojoną (ImP)
liczby zespolonej 2 + 3i
2
(Real Part) 23(i)
3
(Imaginary Part) 23(i)
Używanie polecenia do określenia formatu wyniku
obliczenia
2 + 2𝒊 = 2∠45, 2∠45 = 2 + 2𝒊 (Angle Unit: Degree)
22(i)(r∠θ)
2(∠) 45(a+bi)
2∠45
2 + 2𝒊
Używanie funkcji CALC
Funkcja CALC pozwala wprowadzać wyrażenia obliczeniowe zawierające
zmienne, przypisywać wartości do zmiennych oraz obliczać wyniki. Funkcji
CALC można używać w trybach Calculate oraz Complex.
Funkcji CALC można używać do zapisywania wymienionych niżej wyrażeń.
• 2x + 3y, 2Ax + 3By + C, A + Bi itd.
• x + y : x (x + y) itd.
• y = x2 + x + 3 itd.
Uwaga: Od momentu naciśnięcia , aż do zamknięcia funkcji CALC
poprzez naciśnięcie , należy używać procedur wprowadzania liniowego.
Aby zapisać 3A + B, a następnie odjąć następujące wartości w celu
przeprowadzenia obliczenia: A = 5, B = 10
3(A)(B)
19
510
→
Używanie funkcji SOLVE
Funkcja SOLVE stosuje metodę Newtona do określania przybliżonych
rozwiązań równań. Należy pamiętać, że funkcji SOLVE można używać
wyłącznie w trybie Calculate. Funkcja SOLVE obsługuje wprowadzanie
równań w poniższych formatach.
Przykłady: y = x + 5, x = sin(M), xy + C (traktowane jak xy + C = 0)
Uwaga
• Jeśli w równaniu są wprowadzone funkcje, które zawierają otwarte
nawiasy (takie jak sin i log), nie pomiń zamknięcia nawiasu.
• Od momentu naciśnięcia (SOLVE), aż do zamknięcia funkcji
SOLVE poprzez naciśnięcie , należy używać procedur wprowadzania
liniowego.
Aby rozwiązać równanie x2 + b = 0 dla x, gdy b = -2
(x)(B)(=) 0
Wprowadź wartość
początkową dla x (tutaj
wprowadź 1):
Przypisz -2 do B:
(SOLVE)
1
2
Określ zmienną, którą chcesz obliczyć
(tutaj chcesz obliczyć x, zatem przesuń
podświetlenie do pozycji x):
Rozwiąż równanie:
(1) Zmienna rozwiązywana
(2) Rozwiązanie
(3) Wynik (Lewa strona) – (Prawa
strona)
• Rozwiązania są zawsze wyświetlane w formacie dziesiętnym.
• Im bliżej wynik (Lewa strona) – (Prawa strona) jest równy zeru, tym
wyższa jest dokładność rozwiązania.
Ważne
• Funkcja SOLVE wykonuje zbieżność zdefiniowaną liczbę razy. Jeśli
funkcja nie może znaleźć rozwiązania, wyświetla ekran potwierdzający z
komunikatem „Continue:[=]”, pytającym, czy kontynuować. Naciśnij ,
aby kontynuować, lub , aby anulować funkcję SOLVE.
• Zależnie od liczby wprowadzonej jako wartość początkowa x (zmienna
rozwiązania), funkcja SOLVE może nie być w stanie uzyskać rozwiązania.
W takiej sytuacji spróbuj zmienić wartość początkową tak, aby była
bliższa rozwiązaniu.
• Funkcja SOLVE może nie być w stanie określić prawidłowego
rozwiązania nawet wtedy, gdy takie istnieje.
• Funkcja SOLVE stosuje metodę Newtona, więc nawet jeśli będzie więcej
rozwiązań, tylko jedno z nich zostanie zwrócone.
20
• Z powodu ograniczeń metody Newtona trudno jest uzyskać rozwiązania
równań podobnych do następujących: y = sin x, 𝑦 = 𝑒 𝑥, 𝑦 = 𝑥.
Obliczenia statystyczne
Aby rozpocząć obliczenia statystyczne, wykonaj poniższe czynności.
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Statistics, a następnie naciśnij .
2. Na wyświetlonym ekranie Select Type wybierz typ obliczenia
statystycznego.
Aby wybrać rodzaj obliczenia statystycznego:
Naciśnij klawisz:
Jedna zmienna (x)
(1-Variable)
Para zmiennych (x, y), regresja liniowa
(y=a+bx)
Para zmiennych (x, y), regresja kwadratowa
(y=a+bx+cx2)
Para zmiennych (x, y), regresja logarytmiczna
(y=a+b･ln(x))
Para zmiennych (x, y), regresja wykładnicza e
(y=a･e^(bx))
Para zmiennych (x, y), regresja wykładnicza ab
(y=a･b^x)
Para zmiennych (x, y), regresja potęgowa
(y=a･x^b)
Para zmiennych (x, y), regresja odwrotna
(y=a+b/x)
• Naciśnięcie dowolnej powyższej operacji klawiszowej spowoduje
wyświetlenie Edytora statystyk.
Uwaga: Jeśli chcesz zmienić typ obliczenia po włączeniu trybu Statistics,
naciśnij klawisze (Select Type), aby wyświetlić ekran wyboru typu
obliczenia.
Wprowadzanie danych w Edytorze statystyk
W Edytorze statystyk jest widoczna jedna kolumna, dwie kolumny lub trzy
kolumny: jedna zmienna (x), jedna zmienna i częstotliwość (x, Freq), para
zmiennych (x, y), para zmiennych i częstotliwość (x, y, Freq). Liczba wierszy
danych, które można wprowadzić, zależy od liczby kolumn: 160 wierszy
przy jednej kolumnie, 80 wierszy przy dwóch kolumnach, 53 wierszy przy
trzech kolumnach.
Uwaga
• Użyj kolumny Freq (częstotliwość), aby wprowadzić liczbę
(częstotliwość) identycznych składników danych. Wyświetlanie kolumny
Freq można włączyć (jest wyświetlana) lub wyłączyć (nie jest
wyświetlana) za pomocą ustawienia Statistics w menu ustawień.
• Naciśnięcie klawisza , gdy na ekranie jest widoczny Edytor statystyk,
spowoduje wyświetlenie ekranu obliczeń statystycznych
umożliwiającego wykonanie obliczeń na postawie wpisanych danych
wejściowych. Czynność, jaką należy wykonać, aby wrócić do Edytora
statystyk z ekranu obliczeń statystycznych, zależy od typu wybranego
obliczenia. Naciśnij (Data), jeśli wybrano jedną zmienną, lub
naciśnij (Data), jeśli wybrano parę zmiennych.
Przykł. 1: Aby wybrać regresję logarytmiczną i wprowadzić następujące
dane: (170, 66), (173, 68), (179, 75)
21
(Select Type)(y=a+b･ln(x))
170173179
666875
Ważne: Wszystkie dane wprowadzone obecnie do Edytora statystyk są
usuwane przy każdym wyłączeniu trybu Statistics, przełączeniu między
obliczeniami statystycznymi z jedną i dwoma zmiennymi oraz przy zmianie
ustawienia formatu Statistics w menu ustawień.
Aby usunąć linię: W Edytorze statystyk przesuń kursor na linię, którą
chcesz usunąć, i naciśnij .
Aby wstawić linię: W Edytorze statystyk przesuń kursor w miejsce, gdzie
chcesz wstawić linię, a następnie wykonaj następujące czynności:
(Editor)(Insert Row).
Aby usunąć całą zawartość Edytora statystyk: W Edytorze statystyk
naciśnij następujące klawisze: (Editor)(Delete All).
Wyświetlanie wartości statystycznych bazujących na
danych wejściowych
W Edytorze statystyk:
(1-Variable Calc lub 2-Variable Calc)
Na ekranie obliczeń statystycznych:
(1-Variable Calc lub 2-Variable Calc)
Wyświetlanie wyników obliczeń regresji bazujących
na danych wejściowych (tylko dane z parą
zmiennych)
W Edytorze statystyk:
(Regression Calc)
Na ekranie obliczeń statystycznych:
(Regression Calc)
Uzyskiwanie wartości statystycznych z
wprowadzonych danych
Operacji opisanych w tej sekcji można używać do wywołania wartości
statystycznych przypisanych do zmiennych (σx, Σx2 itd.) na podstawie
danych wpisanych w Edytorze statystyk. Zmiennych można również używać
w obliczeniach. Operacje z tej sekcji są wykonywane na ekranie obliczeń
statystycznych, który pojawia się po naciśnięciu klawisza w otwartym
Edytorze statystyk.
Poniżej znajdziesz zmienne statystyczne i klawisze, które należy nacisnąć,
aby je wywołać. Dla obliczeń statystycznych z jedną zmienną są dostępne
zmienne oznaczone gwiazdką (*).
Sumowanie: Σx*, Σx2*, Σy, Σy2, Σxy, Σx3, Σx2y, Σx4
(Summation) do
Liczba składników: n* / Średnia: −*, − / Wariancja populacji: σ2x*, σ2y /
𝑥 𝑦
Odchylenie standardowe populacji: σx*, σy / Wariancja próbki: s2x*, s2y /
Odchylenie standardowe próbki: sx*, sy
(Variable) do , do
Wartość minimalna: min(x)*, min(y) / Wartość maksymalna: max(x)*,
max(y)
Gdy wybrano obliczenie statystyczne z jedną zmienną:
22
(Min/Max) ,
Gdy wybrano obliczenie statystyczne z parą zmiennych:
(Min/Max) do
Pierwszy kwartyl: Q1* / Mediana: Med* / Trzeci kwartyl: Q3* (Dotyczy
tylko obliczeń statystycznych z jedną zmienną)
(Min/Max) do
Współczynniki regresji: a, b / Współczynnik współzależności: r /
Wartości szacunkowe: 𝑥, 𝑦
(Regression) do
Współczynniki regresji dla regresji kwadratowej: a, b, c / Wartości
szacunkowe: 𝑥1, 𝑥2, 𝑦
(Regression) do
• 𝑥, 𝑥1, 𝑥2 i 𝑦 to polecenia, które wymagają obecności argumentu
bezpośrednio przed nimi.
Przykł. 2: Aby wprowadzić dane z jedną zmienną x = {1, 2, 2, 3, 3, 3, 4, 4,
5}, używając kolumny Freq do określenia liczby powtórzeń każdego
składnika {xn; Freqn} = {1;1, 2;2, 3;3, 4;2, 5;1}, i obliczenia średniej.
(SETUP)(Statistics)(On)
(Select Type)(1-Variable)
12345
1232
3
(Variable)(−)
𝑥
Przykł. 3: Aby obliczyć współczynniki współzależności regresji
logarytmicznej dla następujących danych z parą zmiennych i określić wzór
regresji: (x, y) = (20, 3150), (110, 7310), (200, 8800), (290, 9310). Określ Fix
3 (trzy miejsca dziesiętne) dla wyników.
(SETUP)(Statistics)(Off)
(SETUP)(Number Format)(Fix)
(Select Type)(y=a+b･ln(x))
20110200290
3150731088009310
(Regression)(r)
(Regression)(a)
(Regression)(b)
0.998
-3857.984
2357.532
Obliczanie wartości szacunkowych
Na podstawie wzoru regresji otrzymanego przez obliczenia statystyczne z
dwiema zmiennymi wartość szacunkowa y może zostać obliczona dla danej
wartości x. Odpowiednia wartość x (dwie wartości, x1 i x2, regresji
kwadratowej, w tym przypadku) może być również obliczona dla wartości y
we wzorze regresji.
Przykł. 4: Aby obliczyć wartość szacunkową dla y gdy x = 160 we wzorze
regresji otrzymanym z regresji logarytmicznej danych w Przykł. 3. Określ
ustawienie Fix 3 dla wyniku. (Wykonaj następującą operację po wykonaniu
operacji w Przykł. 3.)
8106.898
160(Regression)(𝑦)
Ważne: W przypadku wprowadzenia wielu danych obliczenia
współczynnika regresji, współczynnika współzależności oraz wartości
szacunkowych mogą chwilę trwać.
23
Wykonywanie obliczeń rozkładu normalnego
Po wybraniu obliczania statystycznego z jedną zmienną można wykonać
obliczenia rozkładu normalnego, używając pokazanych poniżej funkcji,
które są dostępne w menu pojawiającym się po naciśnięciu następujących
klawiszy: (Norm Dist).
P, Q, R: Funkcje te wykorzystują
argument t i określają
prawdopodobieństwo standardowego
rozkładu normalnego tak, jak pokazano
obok.
t: Ta funkcja jest poprzedzona argumentem x. Oblicza standardową
zmienną wartości danych x z wykorzystaniem wartości średniej (−) oraz
𝑥
odchylenia standardowego populacji (σx) wpisanych w Edytorze statystyk.
𝑥−−
𝑥
x t =
𝜎𝑥
Przykł. 5: Dla danych z jedną zmienną w Przykł. 2, aby określić
znormalizowaną zmienną, gdy x = 2, oraz P(t) w tym punkcie.
2(Norm Dist)(t)
(Norm Dist)(P()
Obliczenia o podstawie n
Aby wykonać obliczenia przy użyciu wartości dziesiętnych,
szesnastkowych, dwójkowych i/lub ósemkowych, przejdź do trybu Base-N.
Po przejściu do trybu Base-N naciśnięcie jednego z poniższych klawiszy
przełącza tryby liczbowe: (DEC) dla dziesiętnego, (HEX) dla
szesnastkowego, (BIN) dla dwójkowego oraz (OCT) dla
ósemkowego.
Aby obliczyć 112 + 12
(BIN)111
Uwaga
• Użyj następujących klawiszy, aby wprowadzić wartości szesnastkowe od
A do F: (A), (B), (C), (D), (E), (F).
• W trybie Base-N wprowadzanie wartości ułamkowych (dziesiętnych) i
wykładników potęgi nie jest obsługiwane. Jeśli wynik obliczenia będzie
mieć część ułamkową, zostanie ona obcięta.
• Poniżej znajdują się szczegółowe informacje o zakresach wejścia i
wyjścia (32-bitowe).
00000000000000000000000000000000 ≦ x ≦
Dodatnie:
01111111111111111111111111111111
Dwójkowy
10000000000000000000000000000000 ≦ x ≦
Ujemne:
11111111111111111111111111111111
Dodatnie: 00000000000 ≦ x ≦ 17777777777
Ósemkowy
Ujemne:
20000000000 ≦ x ≦ 37777777777
-2147483648 ≦ x ≦ 2147483647
Dziesiętny
Dodatnie: 00000000 ≦ x ≦ 7FFFFFFF
Szesnastkowy
Ujemne:
80000000 ≦ x ≦ FFFFFFFF
24
Określanie trybu liczbowego dla konkretnej
wprowadzanej wartości
Można wprowadzić specjalne polecenie zaraz po wartości, aby określić jej
tryb liczbowy. Polecenia specjalne: d (dziesiętny), h (szesnastkowy), b
(dwójkowy) oraz o (ósemkowy).
Aby obliczyć 1010 + 1016 + 102 + 108 i wyświetlić wynik jako wartość
dziesiętną
(DEC)(d) 10(h) 10
36
(b) 10(o) 10
Przeliczanie wyniku obliczenia na inny rodzaj
wartości
Można użyć jednej z następujących operacji klawiszami, aby przeliczyć
wyświetlany wynik obliczenia na inny rodzaj wartości: (DEC), (HEX),
(BIN), (OCT).
Aby obliczyć 1510 × 3710 w trybie dziesiętnym, a następnie skonwertować
wynik na wartość szesnastkową
555
(DEC) 1537
0000022B
(HEX)
Operacje logiczne i negacja
Operacje logiczne i negacji można wykonywać, naciskając , a
następnie wybierając odpowiednie polecenie (and, or, xor, xnor, Not, Neg) z
wyświetlonego menu. Wszystkie z poniższych przykładów zostały wykonane
w trybie dwójkowym ((BIN)).
Aby określić wynik logicznej operacji AND wartości 10102 i 11002 (10102
and 11002)
0000 0000 0000 0000
1010(and) 1100
0000 0000 0000 1000
Aby określić dopełnienie bitowe wartości 10102 (Not(10102))
1111 1111 1111 1111
(Not) 1010
1111 1111 1111 0101
Uwaga: W przypadku ujemnej wartości dwójkowej, ósemkowej lub
szesnastkowej kalkulator przelicza tę wartość na dwójkową, bierze
dopełnienie dwójki, a następnie ponownie przelicza do oryginalnej
podstawy liczbowej. W przypadku wartości dziesiętnych kalkulator po
prostu dodaje znak minusa.
Obliczanie równań
Wykonaj poniższe czynności, aby obliczyć równanie w trybie Equation/
Func.
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Equation/Func, a następnie naciśnij
.
2. Wybierz typ obliczenia, które chcesz wykonać.
Aby wybrać ten typ
obliczenia:
Zrób to:
Jednoczesne równania liniowe
Naciśnij (Simul Equation), a
z dwiema, trzema lub czterema
następnie użyj klawisza liczbowego
niewiadomymi
25
( do ), aby wpisać liczbę
niewiadomych.
Naciśnij (Polynomial), a
Równania drugiego, trzeciego i następnie użyj klawisza liczbowego
czwartego stopnia
( do ), aby wpisać stopień
wielomianu.
3. Do wprowadzenia wartości współczynników użyj Edytora
współczynników.
• Aby na przykład rozwiązać równanie 2x2 + x − 3 = 0, naciśnij
(Polynomial) w punkcie 2. Użyj wyświetlonego Edytora
współczynników, aby wpisać 213.
• Naciśnięcie spowoduje wyzerowanie wszystkich współczynników.
4. Po wpisaniu wszystkich wartości naciśnij .
• Spowoduje to wyświetlenie rozwiązania. Każde naciśnięcie
powoduje wyświetlenie kolejnego rozwiązania. Naciśnięcie , gdy
jest wyświetlane rozwiązanie końcowe, spowoduje powrót do Edytora
współczynników.
• Jeśli rozwiązanie nie istnieje lub liczba rozwiązań jest nieskończona,
zostanie wyświetlony stosowny komunikat. Naciśnięcie lub
spowoduje powrót do Edytora współczynników.
• Obecnie wyświetlane rozwiązanie można przypisać do zmiennej. Gdy
jest wyświetlane rozwiązanie, naciśnij , a następnie naciśnij
klawisz, który odpowiada nazwie zmiennej, do której chcesz
przypisać.
• Aby przywrócić Edytor współczynników, gdy nie jest wyświetlane
żadne rozwiązane, naciśnij .
Uwaga: Rozwiązania z √ są wyświetlane tylko wtedy, gdy wybrany typ
obliczania to Polynomial.
Aby zmienić bieżące ustawienie typu równania: Naciśnij (Simul
Equation) lub (Polynomial), a następnie naciśnij , lub .
Zmiana rodzaju równania spowoduje zmianę wartości wszystkich
współczynników w Edytorze współczynników na zero.
Przykłady obliczeń w trybie Equation/Func
x + 2y = 3, 2x + 3y = 4
(Simul Equation)
123234
x2 + 2x − 2 = 0
(Polynomial)
(x=)
(y=)
(x1=) -1 +
122
(x2=) -1 −
2
(Wyświetla współrzędną x lokalnego minimum funkcji y = x + 2x − 2.)*
(x=)
2
(Wyświetla współrzędną y lokalnego minimum funkcji y = x + 2x − 2.)*
(y=)
* Współrzędne x oraz y lokalnego minimum (lub lokalnego maksimum)
funkcji y = ax2 + bx + c również są wyświetlane, jednak tylko wtedy, gdy
jako typ obliczenia wybrano równanie kwadratowe.
26
-1
2
3
3
-1
-3
Obliczanie macierzy
Użyj trybu Matrix, aby wykonać obliczenia obejmujące macierze o wielkości
4 wiersze na 4 kolumny. Aby wykonać obliczenia macierzy, użyj
specjalnych zmiennych macierzy (MatA, MatB, MatC, MatD), jak pokazano
w poniższym przykładzie.
2 1
2 -1
×
Przykład:
1 1
-1 2
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Matrix, a następnie naciśnij .
2. Naciśnij (MatA)(2 wiersze)(2 kolumny).
• Spowoduje to wyświetlenie Edytora
macierzy i umożliwi wprowadzenie
składników macierzy 2 × 2, którą
określono dla macierzy MatA.
3. Wprowadź składniki macierzy MatA: 2111.
4. Naciśnij następujące klawisze: (Define Matrix)(MatB)(2
wiersze)(2 kolumny).
5. Wprowadź składniki macierzy MatB: 2112.
6. Naciśnij , aby przejść do ekranu obliczeniowego, a następnie
wykonaj obliczenie (MatA × MatB): (MatA)(MatB).
• Spowoduje to wyświetlenie ekranu
MatAns (pamięć odpowiedzi
macierzy) z wynikami obliczenia.
Pamięć odpowiedzi macierzy (MatAns)
Każdorazowo gdy wynik obliczenia wykonanego w trybie Matrix jest
macierzą, wraz z wynikiem zostanie wyświetlony ekran MatAns. Wynik ten
będzie też przypisany zmiennej o nazwie „MatAns”.
Zmienna MatAns może być użyta w obliczeniach, jak wskazano poniżej.
• Aby wprowadzić zmienną MatAns do obliczenia, naciśnij następujące
klawisze: (MatAns).
• Naciśnięcie któregokolwiek z poniższych klawiszy, gdy jest wyświetlony
ekran MatAns, automatycznie przełączy na ekran obliczeniowy: , ,
, , , , (x3).
Przypisywanie i edytowanie zmiennych danych
macierzy
Aby przypisać nowe dane do zmiennej macierzy
1. Naciśnij (Define Matrix), a następnie w wyświetlonym menu
wybierz zmienną macierzy, do której chcesz przypisać dane.
2. W wyświetlonym oknie dialogowym użyj klawisza liczbowego ( do
), aby określić liczbę wierszy.
3. W kolejnym wyświetlonym oknie dialogowym użyj klawisza liczbowego
( do ), aby określić liczbę kolumn.
4. Do wprowadzenia składników macierzy użyj wyświetlonego Edytora
macierzy.
Aby edytować składniki zmiennej macierzy
Naciśnij (Edit Matrix), a następnie w wyświetlonym menu wybierz
zmienną macierzy, którą chcesz edytować.
Aby skopiować zawartość zmiennej macierzy (lub MatAns)
1. Użyj Edytora macierzy, aby wyświetlić macierz, którą chcesz
skopiować.
27
• Jeśli chcesz skopiować zawartość MatAns, wykonaj poniższe
czynności, aby wyświetlić ekran MatAns: (MatAns).
2. Naciśnij , a następnie wykonaj jedną z poniższych czynności
klawiszami, aby określić miejsce docelowe kopii: (MatA), (MatB),
(MatC) lub (MatD).
• Spowoduje to wyświetlenie Edytora macierzy z zawartością miejsca
docelowego kopii.
Przykłady obliczeń macierzy
2 1
1 0 -1
, MatB =
.
1 1
0 -1 1
Uzyskanie wyznacznika macierzy MatA (Det(MatA))
1
(Determinant) MatA
Aby utworzyć macierz jednostkową 2 × 2 i dodać ją do macierzy MatA
(Identity(2) + MatA)
W poniższych przykładach użyto danych MatA =
(Identity) MatA
Uwaga: Jako argument polecenia Identity (liczba wymiarów) można
określić wartość od 1 do 4.
Aby uzyskać transpozycję macierzy MatB (Trn(MatB))
(Transposition) MatB
Aby uzyskać inwersję, kwadrat i sześcian macierzy MatA (MatA-1, MatA2,
MatA3)
Uwaga: W celu wprowadzeniu danych nie można użyć . Użyj , aby
wpisać „-1”, , aby określić podniesienie do kwadratu oraz (x3),
aby określić podniesienie do sześcianu.
MatA
MatA
MatA (x3)
Uzyskanie wartości bezwzględnej każdego składnika macierzy MatB
(Abs(MatB))
(Abs) MatB
Tworzenie tabeli liczbowej
W trybie Table można tworzyć tabele liczbowe oparte na jednej funkcji lub
dwóch funkcjach.
1
Przykład: Aby utworzyć tabelę liczbową dla funkcji 𝑓 𝑥 = 𝑥2 + i
2
1
g 𝑥 = 𝑥2 − oraz zakresu -1 ≦ 𝑥 ≦ 1, w krokach rosnących o 0,5
2
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Table, a następnie naciśnij .
2. Skonfiguruj ustawienia, aby utworzyć tabelę liczbową z dwóch funkcji.
(SETUP)(Table)(f(x),g(x))
1
3. Wpisz 𝑥2 + .
2
28
(x)12
4. Wpisz 𝑥2 −
1
.
2
(x)12
5. Naciśnij . W wyświetlonym oknie dialogowym Table Range wpisz
wartości opcji Start (domyślnie: 1), End (domyślnie: 5) oraz Step
(domyślnie: 1).
110.5
6. Naciśnij , aby utworzyć tabelę
liczbową.
• Naciśnij , aby wrócić do ekranu z
punktu 3.
Wskazówka
• W tabeli liczbowej pokazanej w punkcie 6 można zmienić wartość w
obecnie podświetlonej komórce x. Zmiana wartości x spowoduje, że
wartości funkcji f(x) i g(x) w tym samym wierszu odpowiednio się zmienią.
• Jeśli w komórce x powyżej obecnie podświetlonej komórki x znajduje się
wartość, naciśnięcie lub spowoduje automatyczne wpisanie do
podświetlonej komórki wartości równej wartości z wyższej komórki
powiększonej o wartość kroku. Zatem naciśnięcie spowoduje
automatyczne wpisanie wartości równej wartości z wyższej komórki
pomniejszonej o wartość kroku. Wartości funkcji f(x) i g(x) w tym samym
wierszu odpowiednio się zmienią.
Uwaga
• Naciśnięcie w punkcie 4 powyżej i kontynuowanie od punktu 5 bez
wpisywania danych dla funkcji g(x) spowoduje wygenerowanie tabeli
liczbowej tylko dla funkcji f(x).
• Maksymalna liczba wierszy w tworzonej tabeli liczbowej zależy od
ustawienia tabeli w menu ustawień. W przypadku ustawienia „f(x)” jest
obsługiwanych 45 wierszy, natomiast w przypadku ustawienia „f(x),g(x)”
jest obsługiwanych 30 wierszy.
• Operacja utworzenia tabeli liczbowej powoduje zmianę wartości
zmiennej x.
Ważne: Funkcje wpisywane w tym trybie są usuwane przy każdorazowej
zmianie ustawień Input/Output w trybie Table.
Obliczanie wektorów
Użyj trybu Vector, aby wykonać obliczenia wektorów dwuwymiarowych i
trójwymiarowych. Aby wykonać obliczenia wektora, musisz najpierw
przypisać dane do zmiennych wektora (VctA, VctB, VctC, VctD), jak
pokazano w poniższym przykładzie.
Przykład: (1, 2) + (3, 4)
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Vector, a następnie naciśnij .
2. Naciśnij (VctA)(2 wymiary).
29
• Spowoduje to wyświetlenie Edytora
wektorów umożliwiającego
wprowadzenie dwuwymiarowego
wektora dla elementu VctA.
3. Wprowadź składniki wektora VctA: 12.
4. Naciśnij następujące klawisze: (Define Vector)(VctB)(2
wymiary).
5. Wprowadź składniki wektora VctB: 34.
6. Naciśnij , aby przejść do ekranu obliczeniowego, a następnie
wykonaj obliczenie (VctA + VctB): (VctA)(VctB).
• Spowoduje to wyświetlenie ekranu
VctAns (pamięć odpowiedzi wektora)
z wynikami obliczenia.
Pamięć odpowiedzi wektora
Każdorazowo gdy wynik obliczenia wykonanego w trybie Vector jest
wektorem, wraz z wynikiem jest wyświetlany ekran VctAns. Wynik ten
będzie też przypisany zmiennej o nazwie „VctAns”.
Zmienna VctAns może być użyta w obliczeniach, jak pokazano niżej.
• Aby wprowadzić zmienną VctAns do obliczenia, naciśnij następujące
klawisze: (VctAns).
• Naciśnięcie któregokolwiek z poniższych klawiszy, gdy jest wyświetlony
ekran VctAns, automatycznie przełączy na ekran obliczeniowy: , ,
, .
Przypisywanie i edytowanie zmiennych danych
wektora
Aby przypisać nowe dane do zmiennej wektora
1. Naciśnij (Define Vector), a następnie w wyświetlonym menu
wybierz zmienną wektora, do której chcesz przypisać dane.
2. W wyświetlonym oknie dialogowym naciśnij lub , aby określić
wymiar wektora.
3. Aby wprowadzić składniki wektora, użyj wyświetlonego Edytora
wektorów.
Aby edytować składniki zmiennej wektora
Naciśnij (Edit Vector), a następnie w wyświetlonym menu wybierz
zmienną wektora, którą chcesz edytować.
Aby skopiować zawartość zmiennej wektora (lub VctAns)
1. Użyj Edytora wektorów, aby wyświetlić wektor, który chcesz skopiować.
• Jeśli chcesz skopiować zawartość elementu VctAns, wykonaj
poniższe czynności, aby wyświetlić ekran VctAns:
(VctAns).
2. Naciśnij , a następnie wykonaj jedną z poniższych czynności
klawiszami, aby określić miejsce docelowe kopii: (VctA), (VctB),
(VctC) lub (VctD).
• Spowoduje to wyświetlenie Edytora wektorów z zawartością miejsca
docelowego kopii.
Przykłady obliczeń wektorów
W poniższych przykładach użyto wartości: VctA = (1, 2), VctB = (3, 4) oraz
VctC = (2, -1, 2).
VctA • VctB (iloczyn skalarny wektorów)
30
VctA (Dot Product) VctB
VctA × VctB (iloczyn wektorowy wektorów)
VctA VctB
Uzyskanie wartości bezwzględnych wektora VctC (Abs(VctC))
(Abs) VctC
Aby określić kąt utworzony przez wektory VctA i VctB (Angle(VctA,VctB)) z
dokładnością do trzech miejsc dziesiętnych po przecinku (Fix 3). (Angle
Unit: Degree)
(SETUP)(Number Format)(Fix)
(Angle) VctA (,)
VctB
Aby znormalizować wektor VctB (UnitV(VctB))
(Unit Vector) VctB
Obliczanie nierówności
Poniższa procedura umożliwia rozwiązanie nierówności drugiego, trzeciego
lub czwartego stopnia.
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Inequality, a następnie naciśnij .
2. W wyświetlonym oknie dialogowym użyj klawisza liczbowego ( do
), aby określić stopień nierówności.
3. W wyświetlonym menu użyj klawiszy do , aby wybrać typ oraz
kierunek symbolu nierówności.
4. Do wprowadzenia wartości współczynników użyj Edytora
współczynników.
• Aby na przykład rozwiązać nierówność x2 + 2x − 3 & lt; 0, wpisz
następujące współczynniki (a = 1, b = 2, c = -3): 123.
• Naciśnięcie spowoduje wyzerowanie wszystkich współczynników.
5. Po wpisaniu wszystkich wartości naciśnij .
• Spowoduje to wyświetlenie rozwiązań.
• Aby przywrócić Edytor współczynników, gdy są wyświetlane
rozwiązania, naciśnij .
Aby zmienić typ nierówności: Naciśnięcie (Polynomial) spowoduje
wyświetlenie okna dialogowego pozwalającego wybrać stopień
nierówności. Zmiana stopnia nierówności powoduje wyzerowanie
wszystkich współczynników w Edytorze współczynników.
Przykłady obliczeń w trybie Inequality
3x3 + 3x2 − x & gt; 0
(Polynomial)(nierówność 3. stopnia)(ax3+bx2+cx+d & gt; 0)
331
31
Uwaga
• Jeśli w menu ustawień wybrano opcję
inną niż MathI/MathO dla ustawienia
Input/Output, rozwiązania są wyświetlane
w sposób pokazany na rysunku obok.
• Jeśli rozwiązaniem nierówności są wszystkie liczby (na przykład x2 ≧ 0),
na ekranie rozwiązań jest wyświetlany komunikat „All Real Numbers”.
• Jeśli rozwiązanie nierówności nie istnieje (na przykład x2 & lt; 0), na ekranie
rozwiązań jest wyświetlany komunikat „No Solution”.
Obliczanie proporcji
Tryb Ratio umożliwia określenie wartości X w proporcji A : B = X : D (lub A :
B = C : X), gdzie wartości A, B, C i D są znane. Poniżej przedstawiono
ogólną procedurę używania trybu Ratio.
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Ratio, a następnie naciśnij .
2. W wyświetlonym menu wybierz (A:B=X:D) lub (A:B=C:X).
3. Na wyświetlonym ekranie Edytora współczynników wpisz maksymalnie
10 cyfr dla każdej wymaganej wartości (A, B, C, D).
• Aby na przykład rozwiązać 3 : 8 = X : 12 względem X, naciśnij w
punkcie 1, a następnie wpisz wartości współczynników (A = 3, B = 8,
D = 12): 3812.
• Naciśnięcie spowoduje wybranie dla wszystkich współczynników
wartości 1.
4. Po wpisaniu wszystkich wartości naciśnij .
• Spowoduje to wyświetlenie rozwiązania (wartości X). Ponowne
naciśnięcie spowoduje powrót do Edytora współczynników.
Ważne: Jeśli jako współczynnik zostanie wpisane 0, próba obliczenia
wyniku spowoduje wyświetlenie komunikatu Math ERROR.
Aby obliczyć X w proporcji 1 : 2 = X : 10
(Select Type)(A:B=X:D)
1210
5
(X=)
Zmiana typu wyrażenia proporcji
Naciśnij (Select Type), a następnie wybierz z wyświetlonego menu
typ wyrażenia proporcji.
Obliczenia rozkładu
Poniższe procedury umożliwiają wykonanie siedmiu różnych typów obliczeń
rozkładu.
1. Naciśnij , wybierz ikonę trybu Distribution, a następnie naciśnij .
2. W wyświetlonym menu wybierz typ obliczenia rozkładu.
Aby wybrać ten typ obliczenia:
Naciśnij klawisz:
Gęstość prawdopodobieństwa rozkładu
normalnego
(Normal PD)
Dystrybuanta rozkładu normalnego
(Normal CD)
Odwrotna dystrybuanta rozkładu
normalnego
(Inverse Normal)
32
Prawdopodobieństwo rozkładu
dwumianowego
(Binomial PD)
Dystrybuanta rozkładu dwumianowego
(Binomial CD)
Prawdopodobieństwo rozkładu Poissona
(Poisson PD)
Dystrybuanta rozkładu Poissona
(Poisson CD)
• W przypadku wybrania rozkładu Normal PD, Normal CD lub Inverse
Normal jako typu obliczenia, przejdź do punktu 4 tej procedury. W
przypadku innych obliczeń przejdź do punktu 3.
3. W wyświetlonym oknie dialogowym wybierz metodę wpisywania danych
(x).
• Aby jednocześnie wpisać wiele elementów danych x, naciśnij
(List). Aby wpisać jeden element danych, naciśnij (Variable).
• Jeśli wyżej wybrano (List), zostanie wyświetlony ekran listy
umożliwiający wpisanie elementów danych x.
4. Wpisz wartości zmiennych.
• Zmienne wymagające wpisania danych zależą od typu obliczenia
wybranego w punkcie 2 tej procedury.
5. Po wpisaniu wartości wszystkich zmiennych naciśnij .
• Spowoduje to wyświetlenie wyników obliczenia.
• Naciśnięcie , gdy jest wyświetlany wynik obliczenia, spowoduje
powrót na ekran wpisywania zmiennych.
Uwaga
• Jeśli w punkcie 3 tej procedury wybrano opcję inną niż „List”, wynik
obliczenia zostanie zapisany w pamięci Ans.
• Dokładność obliczania rozkładu to maksymalnie sześć cyfr znaczących.
Aby zmienić typ obliczenia rozkładu: Naciśnij (Select Type), a
następnie wybierz typ rozkładu.
Zmienne, które można wprowadzać
Zmienne obliczeń rozkładu, które można wprowadzać, wymieniono poniżej.
Normal PD: x, σ, μ
Normal CD: Lower, Upper, σ, μ
Inverse Normal: Area, σ, μ (ustawienie ogona zawsze w lewo.)
Binomial PD, Binomial CD: x, N, p
Poisson PD, Poisson CD: x, λ
x: dane, σ: odchylenie standardowe (σ & gt; 0), μ, λ: średnia, Lower: dolna
granica, Upper: górna granica, Area: wartość prawdopodobieństwa (0 ≦
Area ≦ 1), N: liczba prób, p: prawdopodobieństwo sukcesu (0 ≦ p ≦ 1)
Ekran listy
W przypadku każdej zmiennej można wpisać maksymalnie 45 próbek
danych. Wyniki obliczenia są wyświetlane również na ekranie listy.
(1) Typ obliczenia rozkładu
(2) Wartość w bieżącej pozycji kursora
(3) Dane (x)
(4) Wyniki obliczenia (P)
Aby edytować dane: Przesuń kursor na komórkę zawierającą dane, który
chcesz edytować, wpisz nową wartość, a następnie naciśnij .
33
Aby usunąć dane: Przesuń kursor na dane, który chcesz usunąć, a
następnie naciśnij .
Aby wstawić dane: Przesuń kursor w pozycję, w której chcesz wstawić
dane, naciśnij (Editor)(Insert Row), a następnie wpisz dane.
Aby usunąć wszystkie dane: Naciśnij (Editor)(Delete All).
Przykłady obliczeń w trybie Distribution
Aby obliczyć gęstość prawdopodobieństwa rozkładu normalnego, gdy x =
36, σ = 2, μ = 35
1. Naciśnij poniższe klawisze, aby wybrać rozkład Normal PD.
(Select Type)(Normal PD)
• Spowoduje to wyświetlenie ekranu
wpisywania zmiennych.
2. Wpisz wartości dla x, σ oraz μ. 36235
3. Naciśnij .
• Spowoduje to wyświetlenie wyników
obliczenia.
(p=)
0.1760326634
• Ponowne naciśnięcie lub naciśnięcie spowoduje powrót na
ekran wpisywania zmiennych w punkcie 1 tej procedury.
Uwaga: Obecnie wyświetlane rozwiązanie można przypisać do zmiennej.
Gdy jest wyświetlane rozwiązanie, naciśnij , a następnie naciśnij
klawisz, który odpowiada nazwie zmiennej, do której chcesz przypisać.
Aby obliczyć prawdopodobieństwo rozkładu dwumianowego dla danych
{10, 11, 12, 13}, gdy N = 15 oraz p = 0,6
1. Naciśnij poniższe klawisze, aby wybrać rozkład Binomial PD.
(Select Type)(Binomial PD)
2. Ponieważ chcesz wpisać cztery wartości danych (x), naciśnij teraz
(List).
• Spowoduje to wyświetlenie ekranu listy.
3. Wpisz wartość dla x. 10111213
4. Po wpisaniu wszystkich wartości naciśnij .
• Spowoduje to wyświetlenie ekranu wpisywania zmiennych.
5. Wpisz wartości dla N oraz p. 150.6
6. Naciśnij .
• Spowoduje to powrót na ekran listy,
na którym zostaną wyświetlone wyniki
obliczeń dla każdej wartości x
widocznej w kolumnie P.
Naciśnięcie spowoduje powrót na ekran wpisywania zmiennych w
punkcie 4 tej procedury.
Uwaga
• Zmiana jakiejkolwiek wartości x w punkcie 6 powyższej procedury
spowoduje skasowanie wszystkich wyników obliczeń i powrót do punktu
2. W takiej sytuacji wszystkie pozostałe wartości x (z wyjątkiem tej
zmienionej) oraz wartości przypisane do zmiennych N i p nie zmienią się.
Oznacza to, ze można zmienić tylko jedną konkretną wartość, a
następnie powtórzyć obliczenie.
• Na ekranie listy wartość widoczną w komórce można przypisać do
zmiennej. Przesuń kursor na komórkę zawierającą dane, które chcesz
34
przypisać, naciśnij , a następnie naciśnij klawisz odpowiadający
wybranej nazwie zmiennej.
• Jeśli wpisana wartość jest spoza dopuszczalnego zakresu, zostanie
wyświetlony komunikat o błędzie. Gdy wpisana wartość danych jest
spoza dopuszczalnego zakresu, w kolumnie P na ekranie wyników
zostanie wyświetlony komunikat „ERROR”.
Używanie trybu arkusza kalkulacyjnego
Aby wykonać operacje opisane w tej sekcji, włącz tryb Spreadsheet.
Tryb Spreadsheet umożliwia wykonywanie
obliczeń w arkuszu o rozmiarach 45 wierszy
× 5 kolumn (komórki A1 do E45).
(1) Numery wierszy (1 do 45)
(2) Litery kolumn (A do E)
(3) Kursor wyboru komórki: Informuje o
obecnie wybranej komórce.
(4) Pole edycji: Wyświetla zawartość
komórki, w której obecnie znajduje się
kursor.
Ważne: Dane wprowadzone do arkusza są kasowane przy każdym
wyłączeniu trybu Spreadsheet, wyłączeniu kalkulatora oraz naciśnięciu
klawisza .
Wpisywanie i edytowanie danych komórek
Do każdej komórki można wprowadzić stałą wartość lub formułę.
Stałe: Stała to wartość, która nie zmienia się po wprowadzeniu. Stała może
być wartością liczbową albo wynikiem obliczenia formuły (na przykład 7+3,
sin30, A1×2 itp.), przed którą nie znajduje się znak równości (=).
Formuła: Formuła, która rozpoczyna się od znaku równości (=), na
przykład =A1×2, jest wykonywana zgodnie z jej zapisem.
Uwaga: Wpisanie stałej do komórki powoduje zajęcie 10 bajtów pamięci
niezależnie od liczby wpisanych znaków. W przypadku formuły do każdej
komórki można wpisać maksymalnie 49 bajtów. Oprócz liczby bajtów
wynikającej z faktycznych danych formuły wpisanie formuły do komórki
wymaga 11 dodatkowych bajtów.
Aby sprawdzić pozostałe miejsce dostępne do wpisania: Naciśnij
(Free Space).
Aby wprowadzić stałą i/lub formułę do komórki
Przykł. 1: Do komórek A1, A2 i A3 wpisz odpowiednio stałe 7×5, 7×6 oraz
A2+7. Następnie wpisz następującą formułę do komórki B1: =A1+7.
1. Przesuń kursor do komórki A1.
2. Naciśnij poniższe klawisze.
7576(A)7
3. Przesuń kursor do komórki B1, a następnie naciśnij poniższe klawisze.
(=)(A)7
Uwaga: Można określić, czy formuła wpisana w polu edycji powinna być
wyświetlana tak jak jest lub jako wartość wyniku obliczenia.
Aby edytować istniejące dane komórki
1. Przesuń kursor do komórki, której zawartość chcesz edytować, a
następnie naciśnij (Edit Cell).
35
• Wyrównanie zawartości komórki w polu edycji zmieni się z
wyrównania do prawej na wyrównanie do lewej. W polu edycji pojawi
się kursor tekstowy umożliwiający edycję zawartości komórki.
2. Użyj klawiszy i , aby przesuwać kursor w zawartości komórki, i
zmodyfikuj ją zgodnie z potrzebami.
3. Aby zakończyć edycję i zastosować zmiany, naciśnij .
Aby wpisać nazwę odwołania do komórki za pomocą polecenia Grab
Polecenia Grab można używać zamiast wprowadzanych ręcznie nazw
odniesienia (takich jak A1). Wystarczy nacisnąć odpowiednie klawisze, aby
wybrać komórkę odniesienia.
Przykł. 2: Kontynuując od Przykł. 1, wpisz następującą formułę do komórki
B2: =A2+7.
1. Przesuń kursor do komórki B2.
2. Naciśnij poniższe klawisze.
(=)(Grab)
7
Odwołania względne i bezwzględne do komórek
Istnieją dwa typy odwołań do komórki: względne i bezwzględne.
Względne odwołanie do komórki: Odwołanie do komórki (A1) w formule
typu =A1+7 to odwołanie względne, co oznacza, że zmienia się ono
zależnie od miejsca wstawienia formuły. Jeśli formuła =A1+7 jest na
przykład początkowo umieszczona w komórce B1, skopiowanie, a
następnie wklejenie jej do komórki C3 spowoduje, że do komórki C3
zostanie wstawiona formuła =B3+7. Ponieważ operacja kopiowania i
wklejania przesuwa formułę o jedną kolumnę (z B do C) oraz o dwa wiersze
(z 1 do 3), względne odwołanie do komórki A1 w formule zmieni się na B3.
Jeśli wynik operacji kopiowania i wklejania powoduje zmianę odwołania
względnego do komórki na nazwę spoza zakresu komórek arkusza
kalkulacyjnego, odpowiednia litera i/lub numer wiersza zostanie zastąpiona
przez znak zapytania (?), a w danych komórki zostanie wyświetlony
komunikat „ERROR”.
Bezwzględne odwołanie do komórki: Jeśli chcesz, aby wiersz lub
kolumna albo wiersz i kolumna nazwy odniesienia do komórki pozostały
takie same bez względu na miejsce wklejenia, musisz utworzyć
bezwzględne odwołanie do komórki. Aby utworzyć bezwzględne odwołanie
do komórki, przed literą kolumny i/lub numerem wiersza, musisz wstawić
symbol dolara (). Można użyć jednego z trzech różnych odwołań do
komórki: bezwzględne odwołanie do komórki z względnym odwołaniem do
wiersza (A1), względne odwołanie do kolumny z bezwzględnym
odwołaniem do wiersza (A1) oraz bezwzględne odwołanie do kolumny i
wiersza (A1).
Aby wpisać symbol bezwzględnego odwołania do komórki ()
Podczas wpisywania formuły do komórki naciśnij ().
Aby wyciąć i wkleić dane arkusza kalkulacyjnego
1. Przesuń kursor do komórki, z której chcesz wyciąć dane, i naciśnij
(Cut & Paste).
36
• Dane staną się gotowe do wklejenia. Aby anulować wklejenie,
naciśnij .
2. Przesuń kursor do komórki, do której chcesz wkleić uprzednio wycięte
dane, i naciśnij .
• Wklejenie danych spowoduje automatyczne usunięcie danych z
komórki, do której są wklejane dane, a gotowość do wklejenia
zostanie automatycznie anulowana.
Uwaga: Po wykonaniu operacji wytnij-wklej odwołania do komórki nie
zmieniają się bez względu na to, czy były względne, czy bezwzględne.
Aby skopiować i wkleić dane arkusza kalkulacyjnego
1. Przesuń kursor do komórki, z której chcesz skopiować dane, i naciśnij
(Copy & Paste).
• Dane staną się gotowe do wklejenia. Aby anulować wklejenie,
naciśnij .
2. Przesuń kursor do komórki, do której chcesz wkleić uprzednio
skopiowane dane, i naciśnij .
• Gotowość do wklejenia pozostaje aktywna do momentu naciśnięcia
, co oznacza, ze skopiowane dane można w razie potrzeby wkleić
również do innych komórek.
Uwaga: Podczas kopiowania zawartości komórki, która zawiera formułę z
odwołaniem względnym, zostanie ono zmienione zgodnie z lokalizacją
komórki, do której są wklejane dane.
Aby usunąć dane wpisane do konkretnej komórki
Przesuń kursor do komórki, której zawartość chcesz usunąć, a następnie
naciśnij .
Aby usunąć zawartość wszystkich komórek w arkuszu kalkulacyjnym
Naciśnij (Delete All).
Używanie zmiennych (A, B, C, D, E, F, M, x, y)
Aby przypisać wartość komórki do zmiennej, naciśnij . Aby wprowadzić
do komórki wartość przypisaną do zmiennej, możesz także nacisnąć
(RECALL).
Używanie poleceń specjalnych trybu Spreadsheet
W trybie Spreadsheet wewnątrz formuł i stałych można używać pokazanych
niżej poleceń. Te polecenia znajdują się w menu wyświetlanym po
naciśnięciu .
Min(
Zwraca najmniejszą wartość ze wskazanego zakresu komórek.
Składnia: Min(komórka początkowa:komórka końcowa)
Max(
Zwraca największą wartość ze wskazanego zakresu komórek.
Składnia: Max(komórka początkowa:komórka końcowa)
Zwraca średnią wartość wszystkich wartości ze wskazanego
Mean( zakresu komórek.
Składnia: Mean(komórka początkowa:komórka końcowa)
Sum(
Zwraca sumę wszystkich wartości ze wskazanego zakresu
komórek.
Składnia: Sum(komórka początkowa:komórka końcowa)
Przykł. 3: Kontynuując od Przykł. 1, wpisz formułę =Sum(A1:A3), która
obliczy w komórce A4 sumę wartości z komórek A1, A2 i A3.
1. Przesuń kursor do komórki A4.
2. Wpisz =Sum(A1:A3).
37
(=)(Sum)
(A)(:)(A)
3. Naciśnij .
Grupowe wpisywanie tej samej formuły lub stałej do
wielu komórek
Procedur pokazanych w tej sekcji można użyć do wpisania tej samej
formuły lub stałej do konkretnej grupy komórek. Aby grupowo wpisać
formułę, użyj polecenia Fill Formula. Aby grupowo wpisać stałą, użyj
polecenia Fill Value.
Uwaga: Jeśli wpisywana formuła lub stała zawiera odwołanie względne,
zostanie ono wpisane zgodnie z górną lewą komórką wskazanego zakresu.
Jeśli wpisywana formuła lub stała zawiera odwołanie bezwzględne,
zostanie ono wpisane do wszystkich komórek ze wskazanego zakresu.
Aby grupowo wpisać tę samą formułę do wielu komórek
Przykł. 4: Kontynuując z Przykł. 1, wpisz grupowo do komórek B1, B2 i B3
formułę, która podwaja wartość komórki z lewej strony, a następnie
odejmuje od niej 3.
1. Przesuń kursor do komórki B1.
2. Naciśnij (Fill Formula).
• Spowoduje to wyświetlenie okna dialogowego Fill Formula.
3. W wierszu „Form” wpisz formułę „=2A1–3”: 2(A)3.
• Wpisanie znaku równości (=) na początku nie jest konieczne.
4. Przesuń wyróżnienie do wiersza „Range” i wpisz B1:B3 jako zakres
grupowego wpisania.
5. Aby wstawić dane, naciśnij .
• Spowoduje to wstawienie formuły
=2A1–3 do komórki B1, =2A2–3 do
komórki B2 oraz =2A3–3 do komórki
B3.
Aby grupowo wpisać tę samą stałą do wielu komórek
Przykł. 5: Kontynuując z Przykł. 4, wpisz grupowo do komórek C1, C2 i C3
wartości, które są trzykrotnością wartości z komórek z lewej strony.
1. Przesuń kursor do komórki C1.
2. Naciśnij (Fill Value).
• Spowoduje to wyświetlenie okna dialogowego Fill Value.
3. W wierszu „Value” wpisz stałą B1×3: (B)3.
4. Przesuń wyróżnienie do wiersza „Range” i wpisz C1:C3 jako zakres
grupowego wpisania.
38
5. Aby wstawić dane, naciśnij .
• Spowoduje to wstawienie wartości
każdego wyniku obliczenia do
komórek C1, C2 i C3.
Ponowne obliczanie
Funkcja Auto Calc to element ustawień. W zależności od zawartości
arkusza kalkulacyjnego ponowne obliczanie może długo trwać. Gdy funkcja
Auto Calc jest wyłączona (Off), ponowne obliczenia należy wykonywać
ręcznie wtedy, gdy to konieczne.
Aby ręcznie wykonać ponowne obliczenie: Naciśnij
(Recalculate).
Stałe naukowe
Kalkulator oferuje 47 wbudowanych stałych naukowych.
Przykład: Aby wprowadzić stałą naukową C0 (prędkość światła w próżni) i
wyświetlić jej wartość
1. Naciśnij (CONST), aby
wyświetlić menu kategorii stałych
naukowych.
2. Naciśnij (Universal), aby wyświetlić
menu stałych naukowych z kategorii
uniwersalnej.
3. Naciśnij (c0).
299792458
• Wartości te bazują na zalecanych wartościach CODATA (2010).
Konwersja metryczna
Polecenia konwersji metrycznej umożliwiają konwersję jednej jednostki
miary na inną.
Przykład: Aby przeliczyć 5 cm na cale (LineI/LineO)
1. Wpisz wartość do skonwertowania i wyświetl menu konwersji
metrycznych.
5(CONV)
2. W wyświetlonym menu kategorii konwersji wybierz „Length”.
(Length)
3. Wybierz polecenie konwersji centymetry-cale, a następnie włącz
konwersję.
(cmin)
Uwaga
• Dane formuły konwersji są oparte na „Publikacji Specjalnej NIST 811
(2008)”.
39
• Polecenie Jcal wykonuje konwersję wartości dla temperatury 15°C.
Błędy
Komunikat o błędzie jest wyświetlany w przypadku każdego błędu obliczeń
kalkulatora, bez względu na przyczynę. Gdy jest wyświetlany komunikat o
błędzie, naciśnij lub , aby wrócić do ekranu obliczenia. Kursor
będzie ustawiony w miejscu, w którym wystąpił błąd — umożliwiając
wprowadzenie danych.
Aby skasować komunikat o błędzie: Gdy jest wyświetlany komunikat o
błędzie, naciśnij , aby wrócić do ekranu obliczenia. Zauważ, że skasuje
to również obliczenie, które zawierało błąd.
Komunikaty o błędach
Math ERROR
• Pośredni lub końcowy wynik wykonywanego obliczenia przekracza
dopuszczalny zakres.
• Wprowadzone dane są spoza dopuszczalnego zakresu (szczególnie
podczas używania funkcji).
• Wykonywane obliczenie zawiera niedozwoloną operację matematyczną
(na przykład dzielenie przez zero).
→ Sprawdź wprowadzone wartości, zredukuj liczbę cyfr i spróbuj
ponownie.
→ Używając pamięci niezależnej lub zmiennej jako argumentu funkcji,
upewnij się, że wartości pamięci lub zmiennej znajdują się w
dozwolonym przedziale dla tej funkcji.
Stack ERROR
• Wykonywane obliczenie spowodowało przekroczenie pojemności stosu
liczbowego lub stosu poleceń.
• Wykonywane polecenie spowodowało przekroczenie pojemności stosu
macierzy lub wektora.
→ Uprość obliczane wyrażenie tak, aby nie przekraczało pojemności
stosu.
→ Spróbuj podzielić obliczenie na dwie lub więcej części.
Syntax ERROR
• Wystąpił problem z formatem wykonywanego obliczenia.
Argument ERROR
• Wystąpił problem z argumentem wykonywanego obliczenia.
Dimension ERROR (tylko w trybach Matrix i Vector)
• Nie podano wymiary macierzy lub wektora, których chcesz użyć w
obliczeniu.
• Próbujesz wykonać obliczenie na macierzach lub wektorach, których
wymiary nie pozwalają na ten typ obliczenia.
→ Określ wymiar macierzy lub wektora, a następnie ponownie wykonaj
obliczenie.
→ Sprawdź, czy wymiary danych macierzy lub wektorów są zgodne z
danym obliczeniem.
Variable ERROR (tylko z funkcją SOLVE)
• Podjęto próbę wykonania funkcji SOLVE dla wyrażenia, które nie
zawierało żadnej zmiennej.
→ Wpisz wyrażenie ze zmienną.
Cannot Solve (tylko z funkcją SOLVE)
• Kalkulator nie mógł uzyskać rozwiązania.
→ Sprawdź, czy wprowadzone równanie nie zawiera błędów.
40
→ Wprowadź wartość zmiennej rozwiązania, która jest przybliżona do
oczekiwanego rozwiązania, i spróbuj ponownie.
Range ERROR
• W trybie Table podjęto próbę utworzenia tabeli liczbowej, której
parametry przekraczają maksymalną liczbę dopuszczalnych wierszy.
• Podczas wprowadzania grupowego w trybie Spreadsheet dane zakresu
Range są poza dopuszczalnym zakresem lub komórka o podanej nazwie
nie istnieje.
→ Zawęź zakres obliczeń w tabeli, zmieniając wartości Start, End i Step, i
spróbuj ponownie.
→ Dla funkcji Range wpisz nazwę komórki z zakresu od A1 do E45,
używając składni: „A1:A1”.
Time Out
• Bieżące obliczenie różniczkowe lub całkowe jest zakończone bez
spełnienia warunków zakończenia.
→ Spróbuj zwiększyć wartość tol. Pamiętaj, że precyzja rozwiązania
zmniejszy się.
Circular ERROR (tylko w trybie Spreadsheet)
• W arkuszu kalkulacyjnym znajduje się odwołanie cykliczne (na przykład
„=A1” w komórce A1).
→ Zmień zawartość komórki, aby usunąć odwołania cykliczne.
Memory ERROR (tylko w trybie Spreadsheet)
• Podjęto próbę wpisania danych, których rozmiar przekracza dozwolona
pojemność wejściową (1700 bajtów).
• Próbujesz wpisać dane, które skutkują szeregiem kolejnych odwołań do
komórki (na przykład odwołanie do A2 z A1, odwołanie do A3 z A2 itd.).
Takie wpisanie danych zawsze powoduje wygenerowanie tego błędu,
nawet jeśli nie przekroczono pojemności pamięci (1700 bajtów).
• Pojemność pamięci została przekroczona, ponieważ skopiowano
formułę zawierającą względne odwołanie do komórki albo wpisano
grupowo formuły wykorzystujące względne odwołania do komórek.
→ Usuń niepotrzebne dane i ponownie je wpisz.
→ Zminimalizuj dane wejściowe skutkujące szeregiem kolejnych odwołań
do komórek.
→ Skróć kopiowaną formułę lub formuły używane do wpisywania
grupowego.
Zanim założysz, że kalkulator nie działa
prawidłowo...
Pamiętaj, że przed wykonaniem tych czynności należy wykonać oddzielne
kopie ważnych danych.
1. Sprawdź wyrażenie obliczeniowe, aby upewnić się, że nie zawiera ono
żadnych błędów.
2. Upewnij się, że używasz trybu odpowiedniego do rodzaju obliczenia,
jakie chcesz wykonać.
3. Jeśli powyższe czynności nie umożliwiły rozwiązania problemu, naciśnij
klawisz .
• Wtedy kalkulator wykona procedurę, która sprawdzi, czy funkcje
obliczeniowe działają prawidłowo. Jeśli kalkulator wykryje
jakiekolwiek odchylenie, automatycznie zainicjuje tryb obliczeniowy i
wykasuje zawartość pamięci.
41
4. Przywróć tryb obliczania i konfigurację (z wyjątkiem ustawienia
Contrast) do początkowych ustawień domyślnych, wykonując
następujące operacje: (RESET)(Setup Data)(Yes).
Wymiana baterii
Słaby poziom naładowania baterii jest sygnalizowany przyćmionym
ekranem, również wtedy, gdy kontrast jest odpowiednio wyregulowany, oraz
niepojawianiem się liczb na wyświetlaczu po włączeniu kalkulatora. Jeśli tak
się stanie, wymień baterię na nową.
Ważne: Wyjęcie baterii spowoduje skasowanie całej zawartości pamięci
kalkulatora.
1. Naciśnij (OFF), aby
Śruba
Śruba
Śruba
wyłączyć kalkulator.
• Aby upewnić się, że nie
włączysz przypadkowo
zasilania podczas wymiany
baterii, nasuń twardą oprawę
na przód kalkulatora.
2. Zdejmij osłonę w sposób
pokazany na rysunku, wyjmij
baterię, a następnie włóż nową
baterię, uważając, aby biegun
dodatni (+) i ujemny (–) były
ustawione prawidłowo.
fx-570EX
fx-991EX
3. Załóż osłonę.
4. Włączanie kalkulatora: (RESET)(Initialize All)(Yes).
• Nie pomijaj powyższego kroku!
Dane techniczne
Zakres i precyzja obliczeń
Zakres obliczeń
±1 × 10–99 do ±9,999999999 × 1099 lub 0
Liczba cyfr w
obliczeniach
wewnętrznych
15 cyfr
Precyzja
Zwykle ±1 do 10 cyfry dla pojedynczego
obliczenia. Precyzja dla wyświetlania
wykładniczego wynosi ±1 do najmniej istotnej
cyfry. Błędy kumulują się w przypadku
wykonywania kolejnych obliczeń.
Przedziały wprowadzania i precyzja obliczania funkcji
Funkcje
Zakres wprowadzania
Degree
sinx
cosx
0 ≦ |x| & lt; 9 × 109
Radian
0 ≦ |x| & lt; 157079632,7
Gradian
0 ≦ |x| & lt; 1 × 1010
42
Degree
Radian
Tak jak sinx z wyjątkiem sytuacji, gdy |x| = (2n
−1) × π/2.
Gradian
tanx
Tak jak sinx z wyjątkiem sytuacji, gdy |x| = (2n
−1) × 90.
Tak jak sinx z wyjątkiem sytuacji, gdy |x| = (2n
−1) × 100.
sin-1x, cos-1x
0 ≦ |x| ≦ 1
tan-1x
0 ≦ |x| ≦ 9,999999999 × 1099
sinhx, coshx
0 ≦ |x| ≦ 230,2585092
sinh-1x
0 ≦ |x| ≦ 4,999999999 × 1099
cosh-1x
1 ≦ x ≦ 4,999999999 × 1099
tanhx
0 ≦ |x| ≦ 9,999999999 × 1099
tanh-1x
0 ≦ |x| ≦ 9,999999999 × 10-1
logx, lnx
0 & lt; x ≦ 9,999999999 × 1099
10x
-9,999999999 × 1099 ≦ x ≦ 99,99999999
ex
-9,999999999 × 1099 ≦ x ≦ 230,2585092
𝑥
0 ≦ x & lt; 1 × 10100
x2
|x| & lt; 1 × 1050
x-1
|x| & lt; 1 × 10100 ; x ≠ 0
3
𝑥
|x| & lt; 1 × 10100
x!
0 ≦ x ≦ 69 (x to liczba całkowita)
nPr
0 ≦ n & lt; 1 × 1010, 0 ≦ r ≦ n (n, r to liczby całkowite)
1 ≦ {n!/(n−r)!} & lt; 1 × 10100
nCr
0 ≦ n & lt; 1 × 1010, 0 ≦ r ≦ n (n, r to liczby całkowite)
1 ≦ n!/r! & lt; 1 × 10100 lub 1 ≦ n!/(n−r)! & lt; 1 × 10100
Pol(x, y)
|x|, |y| ≦ 9,999999999 × 1099
𝑥2 + 𝑦2 ≦ 9,999999999 × 1099
Rec(r, θ)
0 ≦ r ≦ 9,999999999 × 1099
θ: Tak samo jak sinx
°’ ”
|a|, b, c & lt; 1 × 10100 ; 0 ≦ b, c
Wyświetlana wartość sekundowa może zawierać błąd ±1
na drugim miejscu dziesiętnym.
°’ ”
|x| & lt; 1 × 10100
Konwersje dziesiętne ↔ sześćdziesiętne
0°0’0” ≦ |x| ≦ 9999999°59’59”
43
xy
x & gt; 0: -1 × 10100 & lt; ylogx & lt; 100
x = 0: y & gt; 0
𝑚
(m, n to liczby całkowite)
x & lt; 0: y = n,
2𝑛 + 1
Jednak: -1 × 10100 & lt; ylog |x| & lt; 100
𝑥
𝑦
y & gt; 0: x ≠ 0, -1 × 10100 & lt; 1/x logy & lt; 100
y = 0: x & gt; 0
2𝑛 + 1
(m ≠ 0; m, n to liczby całkowite)
y & lt; 0: x = 2n+1,
𝑚
Jednak: -1 × 10100 & lt; 1/x log |y| & lt; 100
a /c
Suma liczby całkowitej, licznika i mianownika musi mieć
długość równą lub mniejszą niż 10 cyfr (wliczając w to
symbol separatora).
RanInt#(a, b)
a & lt; b; |a|, |b| & lt; 1 × 1010; b − a & lt; 1 × 1010
b
• Precyzja jest w zasadzie taka sama, jak opisana w części „Zakres i
precyzja obliczeń” powyżej.
• Funkcje typu xy, 𝑥 𝑦, 3 , x!, nPr, nCr wymagają kolejnych wewnętrznych
obliczeń, co może skutkować nagromadzeniem błędów powstałych przy
każdym obliczeniu.
• Błąd jest narastający i może być duży w pobliżu punktu osobliwości oraz
zagięcia funkcji.
• Zakres wyników obliczeń, który można wyświetlić w formacie π, gdy w
menu ustawień wybrano opcję MathI/MathO ustawienia Input/Output, to
|x| & lt; 106. Zauważ jednak, że wewnętrzny błąd w obliczeniach może nie
dopuścić do wyświetlenia niektórych wyników obliczania w formie π.
Może również spowodować, że wyniki wyświetlania, które powinny być
pokazane w formie dziesiętnej, pojawią się w formie π.
Specyfikacja
Wymagane zasilanie:
fx-570EX: Bateria typu AAA R03 (UM-4) × 1
fx-991EX: Wbudowane ogniwo słoneczne; bateria pastylkowa LR44 × 1
Średnia żywotność baterii:
2 lata (w przypadku jednej godziny działania dziennie)
Zużycie mocy: 0,0006 W (fx-570EX)
Temperatura pracy: 0°C do 40°C
Wymiary:
fx-570EX: 13,8 (wys.) × 77 (szer.) × 165,5 (gł.) mm
fx-991EX: 11,1 (wys.) × 77 (szer.) × 165,5 (gł.) mm
Przybliżona masa:
fx-570EX: 100 g z baterią
fx-991EX: 90 g z baterią
■■ Często zadawane pytania ■■
Jak zmienić wynik operacji dzielenia z formatu ułamka na format
dziesiętny?
→ Gdy jest wyświetlany wynik obliczenia ułamka, naciśnij . Aby wyniki
obliczenia były od razu wyświetlane jako wartości dziesiętne, zmień
opcję ustawienia Input/Output na MathI/DecimalO.
44
Jaka jest różnica między pamięcią Ans, niezależną i zmienną?
→ Każda z tych pamięci działa jak „pojemnik” służący do tymczasowego
przechowywania pojedynczej wartości.
Pamięć Ans: Przechowuje wynik ostatnio wykonanego obliczenia.
Używaj tej pamięci do przenoszenia wyniku z jednego obliczenia do
drugiego.
Pamięć niezależna: Używaj tej pamięci do sumowania wyników wielu
obliczeń.
Zmienne: Ta pamięć jest pomocna, gdy chcesz wielokrotnie użyć tej
samej wartości w jednym obliczeniu lub wielu obliczeniach.
Co zrobić, aby przejść z trybu Statistics lub Table do trybu, w którym
mogę wykonać obliczenia arytmetyczne?
→ Naciśnij (Calculate).
Jak przywrócić ustawienia domyślne kalkulatora?
→ Wykonaj poniższe czynności, aby zainicjować ustawienia kalkulatora
(z wyjątkiem ustawienia Contrast): (RESET)(Setup
Data)(Yes).
Kiedy wykonuję obliczenia funkcji, dlaczego otrzymuję wynik
obliczenia całkowicie różny od tego ze starszych modeli kalkulatora
CASIO?
→ W modelu z podręcznikowym wyświetlaniem naturalnym argument
funkcji, która używa nawiasów, musi być zakończony zamkniętym
nawiasem. Jeśli klawisz nie zostanie naciśnięty za argumentem,
aby zamknąć nawias, może to spowodować, że jako część argumentu
zostaną dołączone niepożądane wartości lub wyrażenia.
Przykład: (sin 30) + 15 (Angle Unit: Degree)
Starszy model (S-V.P.A.M.):
15.5
3015
Model z podręcznikowym wyświetlaniem naturalnym:
(LineI/LineO)
15.5
3015
Jeśli tutaj nie zostanie naciśnięty klawisz , jak pokazano niżej,
spowoduje to obliczenie wartości sin 45.
3015 0.7071067812
45
Arkusz referencyjny
Stałe naukowe (CONST)
(Universal)
:
: μ0
: lP
: c0
: Z0
: tP
: μB
: G0
: e
: KJ
: me
: mμ
: re
: λCp
: μp
: μμ
: mn
: a0
: λC
: λCn
: μe
: mτ
: u
: k
: c1
: F
: Vm
: c2
(Adopted Values)
: g
: KJ-90
: atm
(Other)
: t
(Electromagnetic)
(Atomic & Nuclear)
(Physico-Chem)
: h
: ε0
: G
: μN
: Φ0
: RK
: mp
: α
: γp
: R∞
: μn
: NA
: R
: σ
: RK-90
Konwersja metryczna (CONV)
(Length)
(Area)
(Volume)
(Mass)
(Velocity)
(Pressure)
(Energy)
(Power)
(Temperature)
: incm
: ftm
: ydm
: milekm
: n milem
: pckm
: acrem2
: gal(US)L
: gal(UK)L
: ozg
: lbkg
: km/hm/s
: atmPa
: mmHgPa
: kgf/cm2Pa
: lbf/in2kPa
: kgf・mJ
: Jcal
: hpkW
: °F°C
46
: cmin
: mft
: myd
: kmmile
: mn mile
: kmpc
: m2acre
: Lgal(US)
: Lgal(UK)
: goz
: kglb
: m/skm/h
: Paatm
: PammHg
: Pakgf/cm2
: kPalbf/in2
: Jkgf・m
: calJ
: kWhp
: °C°F
Manufacturer:
CASIO COMPUTER CO., LTD.
6-2, Hon-machi 1-chome
Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan
Responsible within the European Union:
Casio Europe GmbH
Casio-Platz 1
22848 Norderstedt, Germany
www.casio-europe.com
SA1504-A
Printed in China
© 2015 CASIO COMPUTER CO., LTD.